Τα Κατύδατα

Άφησα το προηγούμενο ποστ τζιαμαί που ήταν να γράψω για τα Κατύδατα. Ήταν τζιαι τα Κατύδατα ένας που τους προορισμούς μας στην Κύπρο. Μαζί με τα Κατύδατα είδαμε τζιαι το μεταλλείο της Σκουριώτισσας αλλά δεν εξορτώσαμε να πάμε στο χωρκούι της Σκουριώτισσας γιατί βασικά ενεκάτωσα τα εγώ τζιαι επίσης είσιε ένα σιύλο που έλασσε πολλά τζιαμαί που ήταν το διάβα για να μπεις του χωρκού που τωρά βασικά εν βάση των Ηνωμένων Εθνών τζιαι εν εκιάραμε να προχωρήσουμε. Το μεταλλείο της Σκουριώτισσας εν ενεργό 'κόμα. Έσιει το μια ελληνική εταιρεία αν δεν κάμνω λάθος τζιαι εξορύχνουν χαλκό.

Θκυο βήματα μακριά που το μεταλλείο εσιει ναρκοπέδιο τζιαι που τζιαμαί τζιαι τζει εν πράσινη γραμμή. Κλασσικά, το γαλάζιο της UNFCyp το άλλο γαλαζιο/μπλε της ελληνικής σημαίας, το ασπρο/πορτοκαλλί της κυπριακής μέσα μέσα, τζιαι σε απόσταση στον ορίζοντα θωρείς την τουρκική τζιαι την τουρκοκυπριακή. Εν τούτα τα χρώματα/ σύμβολα που εμεγαλώσαμε μαζί τους τζιαι που δεν μας ταράσσουν ιδιαίτερα παρά μόνο όταν τα υποδεικνύουμε στον ξένο που έχουμε μαζί μας. Εν σαν τα τζιαι ξαν(ανακαλύπτεις) τον τόπο σου που την αρκή μερικές φορές άμαν θέλεις να τον δείξεις σε κάποιον που εν τον ξέρει..

ΟΚ, πίσω στα Κατύδατα. Βασικά εν τζιαι είμαι ακριβώς που τα Κατύδατα. Μόνον η πρόγιαγιά μου που την μερκά της μάμας της μάμας μου εν που τα Κατύδατα. Ο άντρας της, ήταν που την Σμύρνη. Σύμφωνα με την γιαγιά μου, ένας φίλος του παπά του πρόπαππου μου εμήνυσε τους το 'κακό' που ήταν να τους έβρει στην Σμύρνη, τότε που ο τουρκικός στρατός ήβρε πασ΄το άππωμα του τον ελληνικό τζιαι άρκεψεν αντεπίθεση με τον Ατατούρκ (για περισσότερα δες Διδώ Σωτηρίου: Ματωμένα Χώματα). Έτσι ο παπάς του πρόπαππου έστειλε τα παιθκιά του στες 5 θάλασσες, που λέμε. Η πρώτη οδήγησε Κύπρο, η άλλη στην Ελλάδα, αν δεν κάμνω λάθος μια άλλη οδήγησε Ρωσία... κάπως έτσι.

Τζείνη που οδήγησε στην Κύπρο έφερε τον προπαππού μου στην περιοχή της Σολιάς. Η Σολιά εν τζείνη η περιοχή που βρίσκεις άμαν πιάσεις τωρά τον δρόμο Λευκωσίας Τροόδους τζιαι πριν φτάσεις την Κακοπετριά κλώσεις δεξιά προς Καλοπαναγιώτη τζιαι Κύκκο. Εν περιοχή ημιορεινή, διαπερνάται που τον ποταμό τον Καρκώτη, είναι πατωμένη στα ελαιόδεντρα, τζιαι έσιει τέλοσπαντων μιαν ομάδα χωρκών (π.χ. Ευρύχου, Λινού, Φλάσου, Κοράκου, και φυσικά τα Κατύδατα) που την απαρτίζουν.

Εν τω μεταξύ άσε τωρά που έχουμεν εντελώς διαστρεβλωμένο το χάρτη της Κύπρου στο νου μας εμείς που γεννηθήκαμε μετά το 74, η περιοχή της Σολιάς ψηλά χαμηλά κοντεύκει της θάλασσας. Που το μπαλκόνι του σπιθκιού στα Κατύδατα φαίνεται ο κόλπος του Ξερού της Μόρφου. Δεν ηξέρω για σας αλλά ώσπου σκέφτουμαι πόσον όμορφη εν η Κύπρος στο σύνολό της τόσο δεν μπορώ να καταλάβω την λύση δύο κρατών. Καθαρά εγωιστικά ας πούμε, νομίζω πως τα Κατύδατα αν η πρόσβαση στου Μόρφου ήταν θκυο παλιές υπόθεση θα γίνετουν θέρετρο αγροτουρισμού καλλίτερο τζιαι που την Βάσα (δεν προηγούμενο ποστ). 20-30 λεπτά πάεις Τρόοδος, 20-30 λεπτά πάεις Μόρφου. Θκυο λεπτά μακριά οι ελιές, τζιαι τα χωράφκια. 40 λεπτά μακριά η χώρα.  

Πίσω στον παππού. Τζείνο το γεγονός που το λαλούμε μικρασιατική καταστροφή, ήβρεν'τον παντρεμένο στα Κατύδατα με την Μαρίτσα που βασικά ήξερε να συνάει ελιές τζιαι ήταν απ΄ότι καταλαμβαίνω γυναίκα νάκκον σκληρή τζιαι ιδιότροπη. Παρένθεση για κάτι που εξίχασα να πω πριν τζιαι εν σχετικό με τούτο που έχω να πω τωρά: Τα Κατύδατα ήταν σύνορα με μικτά χωρκά όπως η Λινού τζιαι η Κοράκου, τζιαι κοντά στη Λεύκα, που εν κωμόπολη τζιαι είσιε δικαστήρια. Ο πρόππαππους μου επήαιννε μερικές φορές διερμηνέας στα δικαστήρια γιατί εμιλούσε ελληνικά τζιαι τούρτζικα φαρσί μεγαλωμένος όπως ήταν στην Σμύρνη. Η γιαγιά, που ήταν νάκκον τσάρος όπως ελαλούσα πριν, δεν εκαϊλισε να μιλά ο παππούς στα μωρά του τούρτζικα, μάλλον γιατί ήταν γλώσσα ξιμαρισμένη λέσιη, έτσι η γιαγιά μου το μόνο που έμαθε τζιαι ελάλεν μας ήταν κάτι σαν serap getir (φερ΄μου το κρασί). 

΄Ασχετο τωρά, αλλά λαλεί πολλά εθνογραφικά το εντα φράσεις/ προτάσεις ξέρει κάποιος σε ξένη γλώσσα. Για παράδειγμα η γιαγιά μου έμαθε που τον παπά της το φέρ΄μου το κρασί στην γλώσσα που της το ελαλούσε. Για να το' μαθε σημαίνει εν κάτι που άκουε συχνά τζιαι έμεινέ της. Το κρασί πάντως ήταν πολλά μεσ΄την ζωή τότε σαν συνοδευτικό του φαγιού. Κότσινο κρασί. Θυμούμαι τζιαι την γιαγιά μου τζιαι τον παππού μου να πίνουν κρασί με το φαί τους. Ένα βρόκκο, αλλά σταθερά. 

Τέλοσπαντων, ας αρκέψω να φέρνω τούντο ποστ στο τέλος του. Το τι είδαμε εμείς στα Κατύδατα, ήταν σπίθκια καμωμένα που πλιθάρι, τα πλείστα δυόροφα (ανώι/ κατώι), τα πλείστα επίσης ερειπωμένα, αν τζιαι είσιε γειτονιές σασμένες τζιαι όμορφες. Οι κήποι (αυλάδες καλύτερα) των σπιθκιών οι κλασσικές κυπριακές, δηλαδή λεμονιές τζιαι άλλα 2-3 εσπεριδοειδή, ελιές στάνταρτ, μεσπιλιές, συτζιές, τζιαι τερατσιές αραιά τζιαι που, κάποτε αμυγδαλιές, τζιαι διάσπαρτες παπουτσοσυτζιές. Τα λουλούθκια φυτεμένα σε πλαστικά δοχεία όπως τζείνο του ηλιανθέλαιου κομμένα στη μέση. Στα λουλούθκια κυριαρχεί το τσαρτελλούδι (που για μένα είναι κυπριακό φκιόρο). Είδαμε όπως είπα τζιαι πριν τες κορφές τις οροσειράς του Τροόδους που την μια, τον κόλπο του Ξερού που την άλλη, τζιαι πιο κοντά στην ίδια γραμμή τον μεταλλείο της Σκουριώτισσας. Είδαμε την γειτόνισσα της γιαγιάς που επήαιννε στην άλλη γειτόνισσα τζιαι έτσι εγνωρίσαμε τους 2 που τους 100 κατοίκους του χωρκού. Δεν νομίζω να είδαμε τζιαι κανέναν άλλο. 

Ε, τζιαι επειδή είχα τα κλειθκιά τζιαι μπήκαμε μεσ'το σπίτι είδαμεν τζιαι τα πιο κάτω: