Tuesday 14 December 2010

Το αμήν που σε σώζει

Περνά ο καιρός και δαμέ όπως περνά κι αλλού. Σήμερα διάβαζα ότι οι μετεωρολόγοι προβλέπουν Χριστούγεννα λευκά (πάλι). Είχε τσάνς να προβλέψουν τίποτε άλλο; (σκέφτουμαι)... Πουλούν τα λευκά Χριστούγεννα, πουλούν. Έχει κίνηση στους κύριους δρόμους, κυρίως το Σαββατοκυρίακο αλλά και ωσότου να κλείσουν τα καταστήματα τις καθημερινές. Κάποιοι με ρωτούν αν έκαμα τα Χριστουγεννιάτικα ψώνια μου κι εγώ διερωτώμαι τι εν τούτα. Δεν ξέρω για τους υπόλοιπους Κυπραίους αλλά στην οικογένεια μου δεν είχαμε και πολλά τούτη τη συνήθεια του ‘γοράζουμε ο ένας στον άλλο δώρα – ακούεται τζιαι λίο αστείο να ζητώ που την μάμα μου λεφτά, να της κάμω δώρο-. Νομίζω και με τους κοντινούς μου ανθρώπους στην Κύπρο, είναι το ίδιο. Τέλος πάντων, έπιασα κι εγώ την μάμα μου τηλέφωνο να την ρωτήσω αν θέλουν τίποτε. Να γίνω και ‘γω χρήσιμη τα Χριστούγεννα. Ξέρω ΄γω μπορεί να κάμω και ΄γω Χριστουγεννιάτικα ψώνια τελικά. Μην κόψουμε και πίσω.

Όσο απέχω από τα Χριστουγεννιάτικα ψώνια τόσο απέχω από διάφορες Χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις, από τα διάφορα φανφέαρς και πάρτια μέχρι τις νηστείες και τα διάφορα γνωστά, βαθύτατα χριστιανικά. Ε, τις προάλλες εβρέθηκε μια γνωστή γνωστής με Χριστουγεννιάτικο δώρο ένα εισιτήριο για Κρίστμας κάρολς υπό το φως των κεριών σε ένα από τα πιο όοομορφα τσάπελς της πόλης. Δώρο είναι. Το δέχεσαι.  Επήα να ακούσω κι εγώ τα όμορφα (είναι η αλήθεια) μελοποιημένα Χριστιανικά άσματα που τα στόματα των μικρών αγοριών με τις λεπτές λεπτές φωνές, τις καλοδουλεμένες, τις τόσο πειθαρχημένες, τις τόσο σωστές.

Κάπου στην αρχή της όλης φάσης, εφκήκε και ο αρχηγός της υπόθεσης να μας διαβάσει και την προσευχή. Έπρεπε να συμμετέχουμε κι εμείς, οκ βασικά έπρεπε να σταθούμε, να πούμε μαζί του το Πιστεύω (στα αγγλικά) και να πούμε και Αμήν στο τέλος. Είχαμε και το κείμενο μπροστά μας. Και διαβάζει: …les us at this time remember in his name the poor and the helpless, the hungry and the oppressed, all victims of war, the sick and those who mourn, the lonely and the unloved, the aged and the little children, and all those who love not the Lord Jesus, or who know him not, or who by sin have grieved his heart of Love..

Πως σας ακούεται; Εμένα μια χαρά. Έβαλεν’ τους ούλλους μέσα. Απλά ρε κουμπάρε μου. Έβλεπα γυρώ μου. Έχει μέσα υποκρισία το πράμα. Που ούλλους εμάς που ελουστήκαμεν, εντυθήκαμεν και εβάλαμεν τα καλά μας και ξαπολύσαμεν τα Χριστουγεννιάτικα ψώνια που λέγαμε για να’ ρθουμε να πούμε το πάτερ ημών τζιαι να ακούσουμε τους μιτσιούς. Υποκρισία που τούτους που την επόμενη μέρα ψηφίζουν να συνεχιστεί ο ένας πόλεμος ή ο άλλος (και μετά προσεύχονται για τα war victims), που τούτους που δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στον Μπερλουσκόνι (και μετά προσεύχονται για τους φτωχούς), που τους τύπους με τις πόρσε (που μετά προσεύχονται με ευλάβεια για του κόσμου τους αβοήθητους), που τούτους που λαλούν να φύουν ούλλοι οι μετανάστες – ιδίως οι μουσουλμάνοι (και μετά προσεύχονται για τους όσους δεν αγαπούν τον Ιησού Χριστό).

Υποκρισία όμως και για όσους εμάς είμαστε lonely and unloved και δεν το ξέρουμε ή ποτέ δεν το παραδεχθήκαμε. Εν τυχαία που οι αυτοκτονίες, οι καταθλίψεις και τα άλλα κακά αυξάνονται κατακόρυφα τα Χριστούγεννα; Δεν έχω στοιχεία, αλλά νομίζω αρκετοί που τούτους που φτάνουν σε ένα αδιέξοδο ναδίρ τα Χριστούγεννα υπήρξαν μέλη του ποιμνίου και πως προσευχήθηκαν, ή προσεύχονται ακόμα για τους lonely and unloved. Ρε άνθρωπε, σάσε πρώτα τα μέσα σου. Δε να σταθείς στα πόθκια σου, τζιαι μετά σώσε τζιαι τον κόσμο. Με τις προσευχές αλλά κατά προτίμηση με τις πράξεις σου.

Monday 6 December 2010

Αφιερωμένο

Το σημερινό ποστ είναι αφιερωμένο στα μαυρούθκια και τις μαυρούδες της Κύπρου που σου καθαρίζουν το σπίτι, που σου πλένουν τα πιάτα, που σου βάζουν πλυντήριο, που απλώνουν και καλοσιδερώνουν τα ρούχα σου. Που βγάζουν το σκύλλο σου περίπατο όταν εσύ δεν έχεις όρεξη, που σε ταϊζουν μαγειρεύοντας τα πιάτα όπως εσύ, μεγάλο αφεντικό, θέλεις. Στις μαυρούδες και τα μαυρούθκια που σου προσέχουν το γέρο ή την γριά σου. Που τους τρέχουν από πίσω μέρα και νύχτα, που τους καθαρίζουν που τα πισσιά τζιαι τα κακά τους, που τους υποστηρίζουν να περπατήσουν, που τους σηκώνουν άμα πέφτουν και ας είναι και βαριοί. Που κάθουνται στο θάλαμο του νοσοκομείου όταν εσύ τους έχεις ανάγκη και που βλέπουν όσα εσύ δεν θες ή δεν έχεις το κουράγιο να δεις. Στις μαυρούδες και τους μαύρους που παρ' όλ΄αυτά κλαιν μαζί σου άμαν κλαις και που λυπούνται στη λύπη σου.

Στα μαυρούθκια και στες μαυρούδες της Κύπρου που τους θωρούμε την Κυριακή στο πάρκο τζιαι λαλούμε ' δες πως έγινεν έτσι η Κύπρος'. Στα μαυρούθκια και στις μαυρούες της Κύπρου που τους λαλούμε μαύρους τζιαι μαύρες. Των οποίων δεν ξεχωρίζουμε τις ράτσες, τα ονόματα, τες φάτσες τους. Οι οποίοι για μας είναι δεδομένοι. Αφιερωμένο στους μαύρους και τις μαύρες που μας ανέχονται. Με την ευχή, όταν αυτοί κάποτε γίνουν οι λευκοί, όταν κάποτε γίνουν τα αφεντικά, οι δεσποτάδες, να θυμούνται τες μέρες τους στην Κύπρο για να γίνουν τζίνοι καλλίτεροι. Για να μάθουν το μάθημα που οι Κυπραίοι δεν έμαθαν ποτέ: πως δηλαδή στο τέλος τέλος της ημέρας είμαστε ούλλοι ίσοι.

Tuesday 23 November 2010

Το Ππι Χέιτζ Ντι και το Στάτους Κβο

Το Ππι Χέιτζ Ντι (έτσι το λαλούν οι Ιρλανδοί) μπορεί να σημαίνει διάφορα πράματα για διάφορους ανθρώπους αλλά και εντός του ατόμου του ίδιου. Αλλοί το λεν ταξίδι για μια Ιθάκη χ. Άλλοι το λεν πόνημα (στο δρόμο για μια δημιουργία). Για κάποιους εν δουλειά όπως την 9 με 5, για άλλους μπορεί να' ν δουλειά όπως την δουλειά των δημοσίων υπαλλήλων της Κύπρου (δλδ. επίσημα 7.30-2.30 ανεπίσημα ότι να'ναι). Για κάποιους εν επένδυση (λεφτών τζιαι κόπου), για κάποιους φέρνει ειδόσημα (έστω πενιχρό), για κάποιους εν μια κατάσταση ντεμί. Δηλαδή με κερδίζουν, με βάλλουν που την πούγκα. Για κάποιους είναι όνειρο ζωής, για κάποιους είναι μια λογική εναλλακτική λύση, για κάποιους είναι μια κάποια λύση γιατί δεν εξέραν τι άλλο να κάμουν κοκ. 

Νομίζω πως άμαν το Ππι Χείτζ Ντι μπει σε μια κατάσταση ντεμί βλ. ούτε πληρώνεις μα ούτε ξοδεύκεις λεφτά, ούτε στοχεύκεις να κάμεις το μπαμ (την ανακάλυψη της εποχής) αλλά ούτε και δεν ξέρεις που παν τα τέσσερα σου, ούτε ιδρώνεις αλλά ούτε και αναπαύεσαι 24 Χ 7, κοκ, τότε είσαι σε μια κατάσταση που μου θυμίζει πολλά το κυπριακό στάτους κβο ή το στάτους κβο στο κυπριακό. Ή μάλλον την ελληνοκυπριακή στάση προς το στάτους κβο στο κυπριακό..

Μου φαίνεται πως η φάση η ντεμί, η φάση στην οποία με κερδίζει με χάνει κανείς είναι μια κατάσταση παράξενη. Γιατί είναι εύκολη και πολύ βολική που την μια, αλλά και μια κατάσταση που μπορεί να σε υποβάλει σε απίστευτο λήθαργο που την άλλη.Κάπως έτσι τα νιώθω τα πράματα στην Κύπρο μεταξύ των ελληνοκυπρίων νέων κυρίως. Μιλώ για την πλειοψηφία τωρά, δεν μιλώ για τζείνους που συμμετέχουν σε πορείες αντικατοχικές, αντιφασιστικές, ειρηνευτικές, δικοινοτικές ή ακόμα και για τζίνους που βάλλουν τα μαύρα τους τζιαι κατεβαίνουν με τις σημαίες τους να διαδηλώσουν τους φόβους τους φοιτσιάζοντας. Όχι δεν αναφέρομαι ούτε σε αυτούς. Αναφέρουμε στους κύπριους που εγεννηθήκαν, αναγιωθήκαν τζιαι εγαλουχηθήκαν μεσ' το στάτους κβο, με την ιδέα δηλαδή ' μα έτσι έχουν τα πράματα΄ τζιαι 'γιατί (προσθέτω εγώ) να τ'αλλάξουμε'. Ιδίως που τη στιγμή που δεν χάνουμε (αλλά κατά εποχές κερδίζουμε) π.χ. κερδίζουμε μιαν ένταξη στην Ευρώπη, κερδίζουμε μια πιο ευημερούσα κοινωνία, κερδίζουμε μια θέση στην κυβέρνηση. Ναι, όταν προπαντώς δεν χάνουμε, γιατί να θέλουμε την αλλαγή. Γιατί να θέλουμε μια άγνωστη αλλαγή. Και γιατί να κάτσω ν' ακούσω, ή να σκεφτώ ή να οραματιστώ, ή να υπολογίσω αν τα πράματα εννάν καλλίτερα μετά που τούντην αλλαγή; Αφού δεν χάννω, και αφού δεν βλέπω μπροστά μου το κέρδος, γιατί να ασxοληθώ. Χμ;

Γράφοντας τα τούτα σκέφτουμαι επίσης με ποιο τρόπο κάποιος που θέλει να προσπαθήσει να αλλάξει τούτην τη στάση θα μπορούσε να το κάμει. Τονίζοντας τα losses (του τι έσχει κάποιος να χάσει αν δεν...αλλάξουν τα πράματα); Ή τονίζοντας τα gains (αν αλλάξουν τα πράματα, θα κερδίσεις/ουμε χ, ψ, ω). 

Προσωπικά δεν είμαι υπερ της προβολής των loses γιατί πιστεύκω πως εύκολα μέσω της προβολής τους καλλιεργείται (τζιαι) ο φόβος. Και για κάποιο λόγο δεν εμπιστεύκουμαι τις πράξεις κάποιου (και κυρίως τις δικές μου) όταν η βασική κινητήρια δύναμη είναι ο φόβος. Η προβολή των gains έχει το άλλο ρίσκο του να υψώσει κανείς τις προσδοκίες τόσο πολλά που να έρκεται μετά εύκολα η απογοήτευση. Εν δύσκολο το να μπορεί να προβάλει κανείς ρεαλιστικά τα κέρδη. Τζιαι εν ακόμα πιο δύσκολο να υποκινήσει κανείς κάποιον φέρνοντας τον παράλληλα τζιαι προ των ευθυνών του. Ιδίως με τα κέρδη, η κουβέντα θέλει προσπάθεια, πολλή προσπάθεια, τζιαι πολλή πίστη, τζιαι θέληση, τζιαι θετική σκέψη, τζιαι δύναμη, τζιαι τούτα ούλλα τα πράματα.

Στο Ππι Χέιτζ Ντι μου εβρέθηκα στην κατάσταση ντεμί που τον πρώτο χρόνο. Τότε τα loses δεν με εσυγκινούσαν γιατί ήταν μακριά για να τα νιώσω. Τωρά θα μπορούσα να τα νιώσω πιο πολλά. Αλλά πέρυσι τουλάχιστον επέλεξα την λογική των gains.Τζιαι παρόλο που ακόμα δεν εσώθηκα (πάλε βρίσκω εαυτόν σε ληθαργικές φάσεις), τζιαι που ξέρει κανείς μπορεί κάποτε να επιστρατεύσω τζιαι τα loses για να ξορτώσω να φκάλλω το Ππι Χέιτζ Ντι, η λογική των gains εχάρισε μου πολλά ευχάριστες εμπειρίες. Εμπειρίες που αν τζιαι εφκαλαν' με που την φαινομενική βόλη μου, τες εκτίμησα, τες απόλαυσα, τζιαι δεν μετανιώνω καθόλου για τζείνες. 

Thursday 18 November 2010

Cup-of-tea goes to the protest

Φαντάζομαι κάτι θα ελέχθηκε τζιαι στην Κύπρο για τις περικοπές που ανακοίνωσε η Βρεττανική Κυβέρνηση για την παιδεία. Προέκταση αυτών είναι η κατακόρυφη αύξηση (μιλούμε σχεδόν για τριπλασιασμό για κάποια ιδρύματα) των πανεπιστημιακών διδάκτρων που επηρεάζει άμεσα τους όσους σπουδάζουν και πιο πολύ ακόμα τους όσους ΘΑ σπουδάσουν στα Βρεττανικά Πανεπιστήμια (τζιαι εσύ μέσα Κυπραίε). Όταν ανακοινωθήκαν τα μέτρα κάποιοι εδιερωτούνταν πως θα αντιδράσουν οι όσοι φοιτούν στα βρεττανικά πανεπιστήμια. Κάποιοι είπαν να το περιπαίξουν λίο τζιαι εγελάσαν με τούτο:




Αλλά οι φοιτητές εφκήκαν στους δρόμους τζιαι δαμέ, στην γη του have a cup of tea and all worries will go away... 

Έπεσε το μάτι μου σε ένα-δυο ενημερωτικά άρθρα στες Κυπριακές εφημερίδες για τους φοιτητές της Αγγλίας που κατεβήκαν στους δρόμους. Φυσικά, φυσικά, η δημοσιότητα πέφτει όπως πάντα στα επεισόδια, στις διαταραχές, στους 5, τους 10, τους 100 που εκφράσαν την αηδία, οργή, δσαρέσκεια τους διαφορετικά - ξεσπώντας και 'σπώντας. 

Εν είμαι υπέρ των επεισοδίων, αλλά εν κρίμα που η ενημέρωση κινείται πάντα γύρω από αυτά. Στη διαδήλωση είχε ανθρώπους πολλούς που αφήσαν το τσάι τους στην πάντα ή το πήραν take -away μαζί τους αλλά που τελοσπάντων εκατεβήκαν για να διαδηλώσουν. Τζιαι νομίζω εν σημαντικό το ότι τούτοι οι ανθρώποι που κατεβήκαν στη διαδήλωση δεν θα επηρεαστούν που τις αυξήσεις στα δίδακτρα και μάλλον δεν θα τους τζίσουν και οι περικοπές στην παιδεία, αφού μεγάλο κομμάτι τους θα φκει στην αγορά εργασίας μετά που τες σπουδές τους.


Ακόμα πιο σημαντικό νομίζω είναι πως αρκετοί από αυτούς (τους διαδηλωτές) φαίνουνται να ξέρουν γιατί διαμαρτύρονται. Να οι λόγοι - περιληπτικά, απλά και ανθρώπινα: 
Education cuts in the U.K.

Tuesday 16 November 2010

Τι βάσανο τζιαι τούτη η αφθονία


Δεν ξέρω αλλά τούτες τις μέρες άρκεψα να δυσπυρκώ τζιαι το ότι λιοστεύκει το φως έξω είναι μόνο ένας που τους λόγους. Παίζει η λέξη κατανάλωση στο μυαλό μου. Είπα να δω λίο τι γίνεται γυρώ μου, τι κάμνουν οι αθθρώποι. Δεν ξέρω, αλλά τούτη η γενική τάση για υλική κατανάλωση που υπάρχει, μεταφέρεται σε πολλά επίπεδα της ζωής του αθθρώπου τζιαι εν εμφανές αρκετά. Όσο ας πούμε εύκολη είναι η πρόσβαση στα λογής λογής υλικά αγαθά, τόσο εύκολη είναι τζιαι η πρόσβαση στην πληροφορία/ πληροφόρηση τζιαι στην γνώση γενικότερα.

΄Ντάξει με τα της υλικής αφθονίας εψιλοσυνηθίσαμε.Ούλλοι ενιώσαμε το άγχος του ‘αμάνα μου ποιον που ούλλα να πιάσω’, τζείνο το άγχος του ‘μα αρέσκουν μου ούλλα’,  ‘θέλω να τα κάμω ούλλα’…  Έρκουνται τζιαι Χριστούγεννα τωρά, το τι εννοώ θα το δείτε μεταξύ άλλων και στις βιτρίνες και τα ράφια των καταστημάτων (που λαλούν τζιαι οι διαφημίσεις). 

Νιώθω πως το ίδιο γίνεται τωρά τζιαι με την πνευματική ζωή του αθθρώπου. Αν θέλεις να μάθεις κάτι έτσι στα γρήγορα ανοίγεις την βικιπαίδεια, αν θέλεις να μάθεις τα τελευταία νέα, ανοίγεις την αντίστοιχη ιστοσελίδα, αν θέλεις να θκιαβάσεις βιβλίο δεν χρειάζεται να το ψάξεις στα βιβλιοπωλεία κατεβάζεις το ονλάιν, αν θέλεις να έβρεις που εν ένας τόπος που θέλεις να πάει γοράζεις GPS δεν χρειάζεται να ξέρεις να θκιαβάζεις χάρτη κτλ.  

Τζιαι νομίζω εκεί που τούτες ούλλες οι δυνατότητες θα μπορούσαν να υπόσχονται έναν παράδεισο για τον άνθρωπο που διψά να μάθει, η εικόνα που βλέπω γύρω μου δεν είναι παραδεισένια πολύ. Γύρω μου βλέπω πολλούς ανθρώπους να έχουν πασ’ την οθόνη του υπολογιστή τους ανοιχτά τουλάχιστον 5 παραθυρούθκια, τη μουσική να παίζει μεσ’ τα’ αυτιά, το κινητό δίπλα έστω στο αθόρυβο ή στο διακριτικό (αλλά το μάτι τζιαι τ’ αυτί έτοιμα να δεχτούν ερεθίσματα της συσκευής), τζιαι επίσης να έχουν ρυθμισμένο τον μοζίλα τους ή τον γιαχού τους, ή τον εξπλόρερ τους, ή το φου μπου τους να τους στέλλει μήνυμα/ ειδοποίηση όποτε κάποιος τους αθθυμηθεί, όποτε η ομανοιάρα βάλει γκολ, όποτε το ένα ή το άλλο απλικέιτιον φκάλει νέο βέρσιον, όποτε κάποιος τους σπάσει το ρεκόρ στο πάκμαν, όποτε ο Μπερλουσκόνι τζοιμηθεί με άλλην γεναίκα, ανήλικη ή μη, όποτε ο Αρχιεπίσκοπος πει πελλάρα, τούτα ούλλα τα πράγματα που συμβαίνουν πολύ συχνά τελοσπάντων (ιδίως τα γκολ της Ομόνοιας).

Έτσι που λέτε οι πνευματικοί αθθρώποι. Πολυπράγμονες, πολυδιάστατοι, πολύπλοκοι, πολυσχιδείς, πολύ απασχολημένοι, πολύ μπερδεμένοι, πολύ χαμένοι, πολύ όβεργελμτ που μας αρέσκει να λαλούμεν. Όβεργελμτ που το ένα, όβεργελμτ που το άλλο, κουρασμένοι  με πονοκεφάλους και τα ρέστα, στην τσίτα και στην πρίζα. 

Αλλά κατά τ’αλλα ούτε κατά διάνοια να μείνουμε χωρίς σύνδεση (την θέλουμε παντού στο γραφείο, στο σπίτι, στο καφέ, στο λεωφορείο, στο τρένο κοκ). Ούτε κατά διάνοια να φκούμεν να κάμουμεν ένα γυρό (μόνοι τυχεροί οι καπνιστές που κάμνουν διαλείμματα για τσιγάρο – και εδώ είναι που ο νόμος για το κάπνισμα εγώ νομίζω εν σε καλό που εννα τους φκει). Ούτε κατά διάνοια να αφήσουμε το κινητό σπίτι να παίζει μόνο του, ούτε κατά διάνοια να φκούμε τις σκάλες να φατσίσουμε την πόρτα του παρέα ή του συναδέλφου μας για να πούμε ‘θέλεις να πάμε για φαί’ – στέλνουμε μήνυμα. Ούτε κατά διάνοια να κλείσουμε τα 4 που τα 5 παραθυράκια του γκουγκλ ή του μοζίλα (ειδεμή θα κόψουμε πίσω). Τα θέλουμε όλα και τα θέλουμε τώρα.

Εχτές έλαβα ένα ίμειλ που μια κοπέλλα με την οποία είμαστε μαζί σε ένα πρόγραμμα. Έλεγε ότι την τάδε μέρα θα δώσει στον εαυτό της ένα διάλειμμα δύο ωρών για να χαλαρώσει τζιαι να μιλήσει (να κάμει κάτς απ) με αθθρώπους που επαραμέλησε λόγω φόρτου εργασίας. Έτσι επήρε την μεγάλη απόφαση λέει να μπει στο σκάιπ τζίνην την ώρα να κάμει τζιαι ένα ζεστό ρόφημα τζιαι να κάτσει να τα πει με όσους είναι διαθέσιμοι. Έκαμα λλίην ώρα να συνειδητοποιήσω τι έγραφε το μήνυμα…

 Τζιαι όταν εσυνηδειτοποίησα έκλεισα τα 5 παραθυρούθκια του μοζίλα μου, εφάτσισα τζιαι την οθόνη του υπολογιστή τζιαι εφκήκα έξω να πάω ένα γυρό.    

Thursday 28 October 2010

Σε σκοτώνω επειδή το σηκώνεις...

Φαντάσου ότι είσαι σε μια γέφυρα πάνω από τις ράγες του τρένου. Στις ράγες βλέπεις παγιδευμένους 5 ανθρώπους και ακούς το τρένο που φθάνει κατευθυνόμενο προς αυτούς. Ο μόνος τρόπος να σωθούν αυτοί οι 5 ανθρώποι είναι να σπρώξεις τον χοντρό άντρα που στέκεται μπροστά σου στην γέφυρα γιατί με τον όγκο του θα μπορέσει να σταματήσει το τρένο. Αυτός όμως θα πεθάνει. Θα το έκανες;

Θα το έκανες; 

Κάποιο θα το έκαναν, κάποιοι όχι.Προς διασκέδασην 'ερευνητικών ενδιαφερόντων' αυτά τα ηθικά διλήμματα εδιανθιστήκαν από μια γνωστή μου και στη θέση του χοντρού άντρα εμπήκε ένας χοντρός μουσουλμάνος που αν τον κουντήσεις θα σώσεις 5 χριστιανούς. Είχε και άλλα διλήμματα και πολλές παραλλαγές στο πόσοι και ποιοι σκοτώνουνται στο πόσους και ποιους θυσιάζεις (πάντα χριστιανοί vs. μουσουλμάνοι όμως). Αν και το δείγμα της ήταν πολύ πολύ χριστιανοί τα αποτελέσματα 'ντάξει δεν έλεγαν ότι όσο πιο χριστιανός είσαι ή όσο πιο έκδηλα ή άδηλα (ξέρουμε να τα μετρούμε και τούτα τωρά) προκατελειμμένος είσαι, τόσους πιο πολλούς μουσουλμάνους σκοτώνεις. Ήβρε (η γνωστή) με το κούντημα δυο τρία effects αλλά όπως είπα όχι τα πολύ αναμενόμενα. 

Τωρά έπεσε η ιδέα να επαναλάβει τα διλήμματα με άλλο πληθυσμό. Κάποιοι  (άντρες καθηγητές) επροτείναν οπαδούς ποδοσφαιρκών ομάδων. Ναι, έχουν φανατισμένους τζιαι οι άλλες χώρες - θα ήταν πολλά ενδιαφέρον να εγίνετουν cross-culturally η σύγκριση τούτη. Ή τελοσπάντων να εγίνετουν και η σύγκριση με τόπους όπως την Κύπρο όπου ο φανατισμός είναι και πολιτικά χρωματισμένος. Θα επέτασσες έναν όχτον αποελίστα να έσωζες 5 ομονοιάτες; Ξέρω αρκετούς 'οπαδούς' στην Κύπρο - και ξέρω πολλούς εξ' αυτών που θα απαντούσαν ΄ναι'. 

Φυσικά άλλον τα διλήμματα τζιαι οι απαντήσεις σου σε τζείνα και άλλον οι πράξεις. Εξάλλου τούτο που μαθαίνω σιγά σιγά για την προκατάληψη είναι ότι επηρεάζεται πολλά που το πόσο επιτρεπόμενη - (κοινωνικά επιτρεπόμενη) είναι. Για παράδειγμα, το να μισάς τους μουσουλμάνους δεν είναι κοινωνικά ορθό (τωρά). Το ίδιο τζιαι το να μισάς τους μαύρους ή τους ομοφυλόφιλους (σε ΚΑΠΟΙΕΣ κοινωνίες λέμε). Γι αυτό και τουλάχιστον οι εγγλέζοι οι φοιτητές δαμέ λαλούν ότι δεν θα επετάσσαν ένα μουσουλμάνο ας ήταν και για να σώσουν 5 δικούς. Αλλά νομίζω τους οπαδούς της άλλη ομάδας εν εντάξει να τους μισάς τζιαι στην Αγγλία, τζιαι στην Κύπρο. Εν λίο η νόρμα παρά όχι. Και είναι νομίζω η προκατάληψη εναντίον των οπαδών μιας έξω-ομάδας αν όχι αποδεκτή τουλάχιστον όχι εξίσου καταδικαστέα.

Όμως η ιδέα των οπαδών δεν άρεσε στη γνωστή μου, τζιαι καταλαμβαίνω το γιατί. Αν ασχολείτουν με τον φούρπο μπορεί να ήταν διαφορετικά τα πράματα. Η δεύτερη πρόταση ήταν η ομάδα των mentally ill (στα ελληνικά υποθέτω ψυχικά ασθενείς). Και πέφτει η (πιλοτική) ερώτηση εννα επέτασσες ένα θεοπάλαβο σχιζοφρενή να σώσεις πέντε νορμάλ (έχοντες σώας τα φρένα - δεν ξέρω καν πως θα το διατυπώσει); Εγώ απάντησα απλά όχι. Τζαι αλήθκεια νομίζω οι περισσότεροι εννα απαντούσαν όχι (γενικά οι απαντήσεις σε τούτα τα διλήμματα είναι όχι) αλλά κάμνεις την ερώτηση να δεις τα χαρακτηριστικά τζείνων που απαντούν το ναι ρε παιδί μου. Και επειδή η γνωστή μου είπε ναι και μου το εξήγησε, η εκλογίκευση ήταν η εξής. Απαλλάσεσαι ένα ψυχικά άρρωστο που εν βάρος και για τον ευατό του και για την κοινωνία που τον ζει (!) για να σώσεις 5 ανθρώπους των οποίων η ζωή έχει μεγαλύτερη αξία (βλ. εννα δουλέψουν, εννα κάμουν κοπελλούθκια, εννα έχουν θετική -αναμφίβολα- επίδραση στην κοινωνία ή στους γύρω τους κοκ).

Σε λία χρόνια λαλούν οι ειδικοί η κατάθλιψη θα είναι η δεύτερη σε επιπολασμό ασθένεια Άδε ψυχικά ασθενείς που έχουμε να θυσιάσουμε αν τύχει ποτέ να βρεθούμε πάνω σε καμιά γέφυρα! Αλλά ποιος θα έσυρνε έναν καταθλιπτικό; Έχουν και οι ψυχικά ασθενείς τις κλάσεις τους. Ένας σχιζοφρενής και οι λοιποί ψυχωσικοί σίουρα εννα ήταν καλλίτερη θυσία. Καταλαμβαίνουμεν΄τους λιότερο που τους καταθλιπτικούς βλέπεις. Και ότι καταλαμβαίνουμε λιγότερο τόσο πιο πολύ φόβο προκαλεί και τόσο πιο λιγότερο ανθρώπινο είναι. Και ότι είναι λιγότερο ανθρώπινο -τόσο πιο λίγο αξίζει η ζωή του - υποθέτω.  Και είναι αυτή η σχεδόν πεποίθηση ότι ' εγώ μπορώ να κρίνω ποιου η ζωή έχει την μεγαλύτερη αξία' που εν επικίνδυνη. Εν τούτες οι προεκτάσεις της προκατάληψης που εν καλά κρυμμένες και που σε δύσκολους καιρούς που 'σηκώνουν θυσίες' εμφανίζονται.

Friday 22 October 2010

Η Κ-Σ, η κ. Προσωπαγνωσία και η φίλη μου η Σύλβια.

Για την Κ-Σ άκουσα στα μαθήματα του προπτυχιακού μου. Γι αυτήν θυμούμαι μόνο τα κουτσομπολιά. Ότι ήταν γραμματέας του Πιαζιέτ (ενός τύπου που είπε κάμποσα για την γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών – οι δασκάλοι και οι ψυχολόγοι μάλλον θα τον έχουν ακουστά. Είναι αυτός που επειραματίζετουν πάνω στα μωρά του κάπου στην Ελβετία…). Και δεν ξέρω, μπορεί και να έπαιζε και κάτι μεταξύ τους, της Κ-Σ και του Πιαζιέτ. Αυτό το τελευταίο μπορεί να το έπλασα. Τόση άχρηστη γνώση να μην την διανθίσουμε;

 
Την Κ-Σ πήγα να την ακούσω να μιλά την Τρίτη παρόλο που θα μίλαγε για πράγματα πολύ έξω από τα ‘ενδιαφέροντα’ μου (άλλη μόδα και τούτη με τα ερευνητικά ενδιαφέροντα – πόσο στενέφκει ο νους του αθρώπου ώρες-ώρες…). Τέλος πάντων. Πρέπει να μίλησε καμιά 50αριά λεπτά. Είχε 5-6 σημεία να πει και έτσι η υποστήριξη κάθε σημείου για κάποιον που κατέχει πάρα πολλά τον τομέα μπορεί απλά να λειτουργούσε σαν υπενθύμιση υπάρχουσας γνώσης παρά σαν κάτι νέο… Αλλά η Κ-Σ 60 τόσο χρονών κοπέλα, ντυμένη με ένα πέτσινο σακάκι που είχε τυπωμένα πάνω του τα γράμματα του αλφαβήτου (τόσο κουλάτη) ήταν ξεκάθαρη στις τοποθετήσεις της, είχε αγάπη για και πίστη στη δουλειά της και ήταν εξαιρετική στην υπεράσπιση της θέσης της. Την εσύγκρινα με τον δικό μου επόπτη αλλά σταμάτησα. Δεν υπήρχε λόγος. Το μόνο σίγουρο είναι πως όσο προχωρούσε η ομιλία τόσο πιο πολύ ντρεπόμουνα για την αφέλεια, την άγνοια και την περιφρόνηση που εμπεριείχε η περιγραφή “η γραμματέας του Πιαζέτ” και ας μην την χρησιμοποιούσαμε ποτέ ιδιαίτερα κακόβουλα.

Την πιο ενδιαφέρουσα ερώτηση στον χρόνο της συζήτησης την έκανε η καθηγήτρια που έχει προσωπαγνωσία. Η προσωπαγνωσία είναι στην ουσία μια πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από την ανικανότητα του ατόμου να καταγράψει και συνεπώς να αποθηκεύσει πρόσωπα. Βασικά για να σε αναγνωρίσει η κυρία τούτη πρέπει να της μιλήσεις. Η ίδια, είναι φιγούρα που δεν περνά απαρατήρητη, για κάποιους για λόγους εμφάνισης, για άλλους επειδή πολλές φορές περπατά και μιλά μόνη της, για κάποιους άλλους επειδή την επέτυχαν αργά τη νύχτα στο τμήμα και την είδαν να συμπεριφέρεται παράξενα, όπως να μιλά από ένα σταθερό τηλέφωνο στο διάδρομο με έναν κατά που φαίνεται φανταστικό συνομιλητή ή την άκουσαν να κάμνει παράξενους θορύβους κάτι σαν εμετούς στην τουαλέτα. Η κ. προσωπαγνωσία φυσικά έχει όνομα αλλά κανένας από αυτούς που ξέρω συμπεριλαμβανομένης και εμού δεν τολμήσαμε να το ρωτήσουμε ποτέ γιατί για μας είχε ήδη όνομα, είναι η κυρία με την προσωπαγνωσία…

Μόνο η Σύλβια που είμαστε μαζί στο ίδιο γραφείο επροσέγγισε την Αν (που έχει όνομα...). Μόνο η Σύλβια είχε τα κότσια. Και έχει κότσια…Η Σύλβια, η παράξενη Σύλβια που θα παντρευτεί έναν άντρα που άνετα θα μπορούσε να ήταν παπάς της, η εγωίστρια Σύλβια που μόνο τον εαυτό της σκέφτεται τάχα, η ανυπόμονη Σύλβια που ποτέ δεν με περιμένει να φάμε μαζί αν πεινάσει πρώτη, η εκκεντρική Σύλβια που είναι καπνίστρια και που κάθε 15 λεπτά βγαίνει για να ανάψει τσιγάρο. Η έξυπνη Σύλβια που κατεβάζει απίστευτες ιδέες, η δουλευταρού Σύλβια που διαβάζει με τις ώρες, η επιμένουσα Σύλβια που αν δεν της βγαίνει κάτι θα κάτσει εκεί να της βγει, η ριζοσπαστική Σύλβια που στα 16 της παρολίγο να την θκιώξουν που το σχολείο γιατί ήταν πελλόπλασμα (ή μήπως πολύ gifted για να την χειριστούν). Αυτή, η φίλη μου η Σύλβια, επήεν εσυστήθηκε τζιαι έγινε φίλη με την Αν (που έχει όνομα..) και στη Σύλβια χρωστώ το ότι η Αν όταν με ακούει τώρα να μιλώ (ιδιαίτερα αν συναφέρω την Κύπρο) ξέρει ποια είμαι. Είναι χάρη στη Σύλβια που αντικατέστησα μια ταμπέλα με ένα όνομα, μια πάθηση με έναν άνθρωπο.



Tuesday 28 September 2010

Ο Μάικλ Κ.

Την Κυριακή επόνησα πολλά. Ένιωθα πως κάποιος έβαζε και έβγαζε βελονούες, ενίοτε και σπόντες μεγάλες μεσ΄την φτέρνα μου. Τάραξε ποδά, τάραξε ποτζί, πέσε, σήκου, κάτσε, ο πόνος πόνος. Κάμε το ένα κάμε το άλλο, δες μια ταινία - η ταινία ήταν το χειρότερο πράγμα που μπόρεσα να σκεφτώ.

Τελικά κάτι εβρέθηκε να σκοτώσει τον πόνο. Ήταν ο Μάικλ Κ που είχε μείνει με τα δύο του τελευταία κεφάλαια αδιάβαστα. Τον έπιασα στα χέρια μου και οι βελόνες ησύχασαν, αρκετά. Θα μπορούσε να μην μου αρέσει ο Μάικλ Κ γιατί ο Μάικλ Κ. είναι ένας ασήμαντος άνθρωπος. Ένας πολύ ασήμαντος άνθρωπος. 

Βασικά ο Μάικλ Κ. ήταν ένα άνθρωπος που εγεννήθηκε άσχημος τζιαι δεν ήταν τζιαι ξεφτέρι απ΄ότι κατάλαβα. Είχε μια μάνα που αρρώστησε και του πέθανε μεσ΄ τον δρόμο. Εδούλεψε ένα φεγγάρι κηπουρός και γενικά έκαμνε τα βασικά για να επιβιώνει. Έβρισκε φαί να φάει, τόπο να τζοιμηθεί και να προστατεύκεται που την κρυάδα, τζιαι κανένα κουτσοδούλι για να ποσκολιέται.

Όταν ο Μάικλ Κ έκαμνε ΤΟΥΤΑ ΟΥΛΛΑ ΤΑ ΠΡΑΜΑΤΑ η κοινωνία στην οποία ζούσε βρισκόταν σε εμφύλια διαμάχη. Συλλαμβάνεται ο Μάικλ Κ. σε μια φάση γιατί αντί να υπηρετεί σε κανένα στρατόπεδο, φυτεύκει κολοκυθόσπορους σε ένα τοπούι που ήβρε. Συλλαμβάνουν΄τον σαν συνεργό των φυγόστρατων βασικά, τζιαι βάλλουν' τον μέσα. Πιέζουν' τον να μαρτυρήσει, ο τύπος δεν μαρτυρά αφού δεν έχει τίποτε να πει αλλά και τίποτα να εξηγήσει αφού το μόνο που έκαμνε ήταν να φυτεύκει κολοκυθόσπορους και να τρώει κολοκύθες. Επιπλέον όπως λέει τζιαι ο ίδιος στο τέλος, απλά δεν ήξερε να διηγείται ιστορίες. Απλά δεν ήξερε να βάλει πέντε προτάσεις στη σειρά τζιαι να πει μια ιστορία. 

Τέλοσπαντων,  τζιαμαί στη φυλακή/ στρατόπεδο/ αναρρωτήριο διούν του φαϊ να φάει, αλλά δεν τρώει. Όχι γιατί θέλει να παίξει τον έξυπνο, ούτε γιατί αντιστέκεται, αλλά γιατί δεν το τραβά η όρεξη του και δεν το αντέχει ο οργανισμός του το κανονικό το φαί. Θέλει μόνο κολοκύθα. Ούλλοι διερωτούνται τι παραξενιές εν τούτες ώσπου στο τέλος απλά φρίττουν με το πόσο απλοϊκός ή ασήμαντος μπορεί να είναι ένας άνθρωπος. Τόσο πολλά φρίττουν που αρκέφκει να τους κόφτει τζιόλας. Δηλαδή ο Μαικλ Κ. τραβά το ενδιαφέρον λόγω του πόσο (ασυνείδητα και μη απαραιτήτως θελημένα) περιθωριακός είναι...Αυτά.
 
Αυτό το βιβλίο εδιάβαζα για να μου φύει ο πόνος. Τζιαι χωρίς να καταλάβω ακριβώς το γιατί, ο Μάικλ Κ. που είναι ένα βιβλίο για την ζωή ενός ασήμαντου ανθρώπου, κατάφερε να κρατήσει την προσοχή μου εκεί και τον πόνο μακριά. Χωρίς το βιβλίο να μου αρέσει κατ' ανάγκη, χωρίς να έχω σχεδόν κανένα συναίσθημα ή και άποψη για τα όσα εδιάβαζα, απλά εσυνέχιζα να διαβάζω και να σκέφτομαι τον Μάικλ Κ. Τι ήταν ο Μάικλ Κ; Τι εσυμβόλιζε ακριβώς ο Μάικλ Κ; Τι έχει να μου/ σου διδάξει ο Μάικλ Κ; Γιατί κάποιος να επιλέξει να γράψει ένα βιβλίο για τον όποιο Μάικλ Κ; 

Είναι αρκετά ασύλληπτο πλάσμα ο Μάικλ Κ. Λέμε στην ψυχολογία ότι το περιβάλλον μετρά, ότι το περιεχόμενο μας διαμορφώνει, ότι είμαστε κατασκευάσματα της κοινωνίας κοκ. Εσκέφτομουν πόσο ο Μάικλ Κ έμεινε μακριά από το 'κοινωνικό πλαίσιο', πως ο χρόνος, τα ιστορικά γεγονότα, οι ζωές των άλλων ανθρώπων δεν τον άγγιξαν καν, δεν σήμαιναν τίποτε για εκείνον. Σκέφτομαι ακόμα το τι θέλει να πει ο Μάικλ Κ τη στιγμή που δεν θέλει να πει τίποτα. Σκέφτομαι τι να σκεφτότανο Κούτζι σαν έπλαθε τον ήρωά του.

Τζιαι είναι μόλις τωρά, γράφοντας τούτο το κείμενο που ήρθε στο μυαλό μου πάλι ο Σατζ που είχε πει αν τον εδιάβασα σωστά ότι ο όρος mental illness να είναι προιόν της ανάγκης του ανθρώπου να εξηγήσει ό,τι δεν μπορεί να καταλάβει. Δεν θα ησύχαζα αν μου έλεγε κάποιος ότι ο Μαικλ Κ, εσυμπεριφέρετουν όπως εσυμπεριφέρετουν γιατί ήταν αυτιστικός ας πούμε; Θα ησύχαζα. Υποθέτω πως όλη η μαγεία του Μάικλ Κ. ήταν πως έμεινε ανέντακτος και ανέγγικτος. Πως δεν κατάφερε να χωρέσει σε καμιά ταμπέλα τζιαι ας εβρεθήκαν στο δρόμο του διάφοροι 'καλοθελητές' (σε ή χωρίς εισαγωγικά) που εθέλησαν να τον...βοηθήσουν, να τον...καταλάβουν, ή απλά να τον...περιεργαστούν.

Όπως λέει (σκέφτεται) και ο ίδιος στο τέλος του βιβλίου:
" ..Τώρα έχουνε στρατόπεδα για τα παιδιά που οι γονείς τους το έσκασαν [...], στρατόπεδα για τους ανθρώπους που δεν μπορούν να συντηρηθούν, στρατόπεδα για τους ανθρώπους που τους έδιωξαν από την χώρα, στρατόπεδα για τους ανθρώπους που δεν ξέρουν πόσο κάνει δύο και δύο, στρατόπεδα για τους ανθρώπους που ζουν στους υπονόμους, στρατόπεδα για τα κορίτσια του δρόμου, στρατόπεδα για τους ανθρώπους που ζουν στα βουνά και αντινάζουν γεφύρια τις νύχτες. Ίσως τελικά αρκεί και με το παραπάνω να είσαι έξω από αυτά τα στρατόπεδα, έξω απ΄όλα τα στρατόπεδα ταυτόχρονα. Ίσως από μόνο του αυτό είναι για την ώρα μεγάλος άθλος. Πόσοι ανθρώποι έχουν μείνει που να μην είναι κλεισμένοι πίσω από τα σύρματα ή που να μην φυλάνε σκοπιά στην πύλη; Εγώ την γλίτωσα από τα στρατόπεδα, ίσως αν κάνω τον ψόφιο να την γλιτώσω και από την φιλανθρωπία. "

Saturday 18 September 2010

Μια κάποια λύση

Βλέπω τις φωτογραφίες που ανάρτησαν κάποια άτομα από το τελευταίο Summer school στο οποίο επήα αυτό το καλοκαίρι, το Summer school στην Αίγινα. Δεν έχει σημασία τι σχολή ήταν, σημασία είχε ότι λάμβανε χώρα στην Αίγινα. Και λέγοντας το αυτό είμαι σίγουρη πως δεν είμαι η μόνη που πάτησα το κουμπί 'How to apply' πριν καν δω τι περιείχε το Summer School. Μπορεί άλλη φορά να παραλείψω να είμαι τόσο παρορμητική όμως. Κι αυτό μόνο αν θέλω να τελειώσω με τούν'το πτυχίο. Φυσικά τον Φεβράρη στην Αγγλία, όταν σου έρχεται μια προσφορά που περιέχει ήλιο δεν την απορρίπτεις κι εύκολα. Όπως την προσφορά που πήρα σήμερα για να περάσω ένα τετράμηνο στην Αυστραλία. Έβλεπα έξω τον ουρανό γκρίζο και το κουμπί 'How to apply' ήταν πειρασμός. Εννοείται ότι το επάτησα. Ναι... Έτσι την παθαίνω. Κάποιοι έχουν περισσότερες αντιστάσεις- αυτοί είναι που προκόβουν εξάλλου.

Όπως και να' χει πίσω στις φωτογραφίες και στην Αίγινα ή στην Ελλάδα καλύτερα. Έχω την Αίγινα στο μυαλό μου και βλέπω και τις φωτογραφίες. Μ΄αρέσουν οι φωτογραφίες. Μπορώ να κάτσω να βλέπω με τις ώρες φωτογραφίες, φωτογραφίες από τόπους, ανθρώπους, πράγματα, ή και πιο ακαθόριστες, αφηρημένες, θαμπές,πολύ φωτεινές, απρόσεχτες ή βιαστικά παρμένες, ή μελετημένες σε σημείο που λες 'εντάξει, το έψαξες φίλε'. Εντάξει υποθέτω δεν μπορώ έτσι με ευκολία να βλέπω τα πάντα. Το ίδιο και με τα έργα τέχνης. Δηλαδή όσο και να το προσπαθήσω δεν μπορώ να βλέπω τους πίνακες που απεικονίζουν τους δούκες, τις δούκισσες, και όλους τους αξιωματούχους τελοσπάντων του βασιλείου. Έτσι στεκάμενους κορτωτούς με το στήθος έξω όλο περηφάνεια. Περηφάνια. Σπάνια την γράφω σωστά τούτη την λέξη. Το προσπάθησα να τους συμπαθήσω τους τυπάδες τούτους αλλά τίποτε. Nichts.

Οι φωτογραφίες που βλέπω τώρα έχουν συγκεκριμένη θεματολογία. Έχουμε θάλασσα, έχουμε εκκλησιές και ξωκλήσια, (360 στον αριθμό στην Αίγινα- 360 εκκλησιές και ξωκλήσια!), έχουμε το ηλιoβασίλεμα να είναι top hit, έχουμε φυστικόδεντρα (στην Κύπρο τα λέμε χαλεπιανά τα φυστίκια -Αιγίνης- δεν είχα ιδέα)και υποθέτω έχουμε και τα αρχαία (που τα λένε και ruins). Μέναμε κοντά και στο έργο του Καπράλου, το γλυπτό της μάνας (γυναίκας της Πίνδου) που έχει γυρισμένη την πλάτη στη θάλασσα. Το έβλεπα κάθε μέρα το γλυπτό αυτό, το βρήκα εντυπωσιακό.

Το γλυπτό το σχολιάζαμε με την συγκάτοικό μου, Φιλλανδέζα στην καταγωγή, 50άρα, άφησε τη γλωσσολογία να πιάσει την ψυχολογία, μένει στην Ιταλία, στο Μιλάνο και έχει επαγγελματική φωτογραφική μηχανή. Ήταν πόμπα συγκατοίκηση. Πρωινή κι αυτή, πρωινή κι εγώ. Ένα καλημέρα ελέαμε και τραπηδούσαμε από το κρεβάτι. Αυτή έπαιρνε την φωτογραφική της, εγώ το μαγιό μου. Μετά βρεθόμασταν στο πρόγευμα. Μου έδειχνε τις φωτογραφίες της. Της άρεσε πολύ η μάνα, το γλυπτό. Της άρεσαν και τα κύμματα. Το είδε πολύ συμβολικά το θέμα. Η μάνα είναι η Ελλάδα, λέει. Τα κύμματα οι φουρτούνες, οι δυσκολίες, το παρόν της Ελλάδας..
- Γιατί εχει γυρισμένη την πλάτη στη θάλασσα, με ρωτά παραπονεμένα.
- Εγώ έπιασα τις αναλύσεις μου για τη σχέση αγάπης και μίσους που έχουν οι Έλληνες με την θάλασσα. Το μόνο πρόβλημα στην περισπούδαστη ανάλυση μου ήταν πως η μάνα, ήταν η μάνα της Πίνδου. Τι γυρεύει αυτή στη θάλασσα και τι έχει να χωρίσει μαζί της;
- Γιατί γέρνει τους ώμους, με ρωτά. Γιατί παραιτείται; Είναι η Ελλάδα που παραιτείται;
- Δεν ξέρω. Δεν ξέρω. Ξέρεις, δεν είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα πιάνει πάτο, λέω. Είδες το πρόσωπο όμως της μάνας;
- Ναι, έχω κοντινά πλάνα. Για δες.
( Το πρόσωπο της μάνας, είναι τραχύ και έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα έκφραση κυρίως λόγω του σχήματος που παίρνουν τα χείλη και τα φρύδια. Το σώμα της φωνάζει πως γέρνει πως θρηνεί, αλλά η έκφραση στο πρόσωπο είναι πολύ πιο αινιγματική.
- Λες να τα καταφέρει η Ελλάδα με ρωτά.
- Μίλησες με τους ντόπιους; της λέω.
- Ναι. Και μου είπαν κάτι που με ανησύχησε. Πως ο κόσμο έχει χάσει πια την περηφάνεια τους (να το 'ει' πάλι να μου βγαίνει αυθόρμητα - δεν έχω και ορθογράφο να μου το υποδεικνύει...). Πως είναι έτοιμοι να δοθούν σε κάθε λύση που θα τους βγάζει από τα αδιέξοδά τους. Ας είναι και ξεπούλημα. Δεν υπάρχει πλεόν το κριτήριο για ηθική λύση. It's a fight over scarce resources from now on. And you know the rules that govern this.
- Ναι. Όμως είδες το πρόσωπο της μάνας; Άλλη εγώ. Ατού.
- Εγώ είμαι σίγουρη ότι θα τα καταφέρουν μου λέει. Εγώ πιστεύω στην Ελλάδα.

Ξέρω'γω... Πηγαίνοντας μετά από την Αίγινα στην Αθήνα και βλέποντας την πραγματική μιζέρια, δεν ήξερα αν με παρηγορούσε πια το πρόσωπο της μάνας. Ίσως η Ελλάδα γι ακόμη μια φορά να περιμένει τους έξω που πιστεύουν σε αυτή να ρθούν να την σηκώσουν. Των έξω τα κίνητρα είναι πάντα αμφισβητήσιμα. Αν και η εθνική των ελλήνων ματαιοδοξία πάντα δημιουργεί φιλέλληνες ακόμα κι εκεί που δεν υπάρχουν. Είναι η ίδια ματαιοδοξία ίσως που συνάπτει συνεργασίες με την Goldman Sachs. Αλλά ναι, η Ελλάδα φαίνεται να περιμένει τους έξω κι ας τους κράζει. Γιατί στες ώρες τούτε το ζητούμενο εν η γνώστη, η πολύ γνωστή ΄μια κάποια λύση'.

Saturday 17 July 2010

Εις τα Βαλκάνια

Φεύγω για Βουλγαρία αύριο - μπόρεσα να το δω και στο φετζάνι μου. Βλέπετε το '10' στο βάθος; -Mην ψάξετε πολύ (δεν είναι εκεί). Αυτό σημαίνει 10 φορές. Ναι, η δέκατη επίσκεψη. Η πρώτη έγινε πριν 17 χρόνια. Πως τες ελέαν τις αερογραμμές τότε; Ήταν οι Balkanair; Πάντως μια φορά επέτασα με την Helios. Μόνο μια φορά. Δεν επρόλαβα να ξαναπετάξω - μια βδομάδα μετά έγινε το γνωστό γεγονός...


Δέκατη επίσκεψη σε μια χώρα που τις προηγούμενες 9 φορές έμοιαζε η ίδια. Νομίζω τις 4 από τις 9 φορές έμεινα στο ξενοδοχείο (ξενοδοχείο;) Ντιάνα Τρία (Diana Tri στα βουλγάρικα). Diana σημαίνει Άρτεμις, εννοώ είναι το βουλγάρικο όνομα για το Άρτεμις. Τρία σημαίνει το τρίτο ξενοδοχείο της...αλυσίδας. Χάλια το Diana 3, το είδα και ανακαινισμένο. Αλλά ήταν το καλύτερο από όλα τα Ντιάνα, άκουσα. Την τελευταία φορά που πήγα Βουλγαρία έμεινα στα ξενοδοχείο Τριάδα. Κάτι έχουμε με το τρία εγώ και η Βουλγαρία. Το ξενοδοχείο Τριάδα το'χει ένας τύπος που έκαμε φυλακή για διαφθορά. Το Τριάδα μπροστά στο Ντιάνα Τρί, ήταν μια πολυτέλεια σκέτη. Αλλά μια πολύ μα πολύ κάλπικη πολυτέλεια.

Πίσω στο Ντιάνα Tρι: Δύο κρεβάτια, ένα καθρέφτης και από κάτω του το μεγάλο κομοδίνο (και τα δύο χάρτινα σχεδόν- αλλά από ξύλο). Μεταξύ των κρεβατιών ένα μικρό κομοδίνο (χάρτινο...σχεδόν). Τζάμια τα παράθυρα - διπλά (από μόνωση δεν είχαμε πρόβλημα). Το μπάνιο... Θυμούμαι που έλειπαν πλακάκια από παντού. Είχαμε την τουαλέττα, δηλαδή την λεκάνη, την βρύση και το τηλέφωνο του μπάνιου. Αυτά. Η μπανιέρα ήταν το μπάνιο (δηλ. το δωμάτιο). Το πάτωμα, αν το επετυχαίναν οι τεχνίτες, είχε κλίση τέτοια κατά την οποία το νερό κινούνταν στην τρύπα την ειδικά διαμορφωμένη για να μην κλαππώνεσαι. Λιτά πράματα. Που δεν με ενοχλούν ποσώς, Που τα προτιμώ. Και που θα μου άρεσαν, ΑΝ άρεσαν και στους Βούλγαρους.

Αυτό ήταν το πρόβλημα μου με την Βουλγαρία. Σαν χώρα είναι όμορφη εγώ νομίζω. Είδα την Αλμπένα (τουριστικό θέρετρο), είδα τα βουνά της (ντυμένα στα άσπρα αλλά και πολύχρωμα το φθινόπωρο), είδα την όμορφη Ρίλα (το μοναστήρι), κολύμπησα σε πισίνα από φυσικό νερό των βουνών στο Στάρα Ζαγόρα, δεν θυμάμαι πολλά από Χάσκοβο, επισκέφτηκα το πολύ όμορφο και ιστορικό Βελίκο Τέρνοβο. Ναι, είδα και άσχημες εικόνες. Αλλά αυτό που με ενοχλούσε στην Βουλγαρία, είναι ότι η Βουλγαρία δεν άρεσε στους Βούλγαρους. Γιατί δεν άρεσε στους Βούλγαρους η Βουλγαρία; Τι από την Βουλγαρία δεν άρεσε στους Βούλγαρους; Πότε θ'αρέσει στους Βούλγαρους η Βουλγαρία; Άκουσα διάφορα: slave mentality, Balkan mentality, post-communism mentality, corruption, mafia, poverty φυσικά, εθνικός πεσσιμισμός, ηττοπάθεια και πάει η λίστα και πάει.

As am Bulgarski i obicham mnogo.... Είμαι Βούλγαρος και αγαπώ πολύ (τα βουνά τις χώρας μου....). Αυτό είναι ένα ποίημα δεν ξέρω αν είναι και μελοποιημένο που μαθαίνουν τα βουλγαράκια στο δημοτικό. Εκάτσαν να μου το μάθουν και μένα (ήμουν τότε Λύκειο) ένα απόγευμα στο Ντιάνα Τρί που είχαμε αδειάσι. Εκάτσαν να μου μάθουν και πιλόττα (βουλγάρικη) μια φορά, αλλά εγώ και η πιλόττα δεν τα πήγαμε ποτέ καλά. Αλλά διερωτώμαι. Τα βουλγαρούθκια τούτα που μου μαθαίναν πιλόττα και που με διδάσκαν υπομονετικά το ποιηματάκι, αγαπούσαν την Βουλγαρία; Εγώ λέω ΄ναι΄. Πότε σταματούν λοιπόν οι Βούλγαροι να αγαπούν την Βουλγαρία; Σε ποια ηλικία, σε ποια φάση της ζωής τους, σε ποια φάση της ζωής της Βουλγαρίας παύει να τους αρέσει η Βουλγαρία; Διερωτώμαι.

Διερωτώμαι ξέροντας παράλληλα ότι μπορεί να κάμνω λάθος. Μπορεί η Βούλγαροι να αγαπούν την Βουλγαρία και να μην το'χω καταλάβει. Ή μπορεί να αγαπούν την Βουλγαρία με τρόπο που εγώ να μην ξέρω. Μπορεί μια 10η επίσκεψη να με βοηθήσει να καταλάβω πιο πολλά. Μπορεί.

Wednesday 30 June 2010

Μυρουδιές του κόσμου

Το άρωμα του τουρκικού καφέ εψές ήταν απίστευτο. Μου τον είχαν φέρει προχτές, κλειστό σε ένα σακκουλάκι πλαστικό και περιτυλιγμένο σε ένα πολύ λεπτό καφέ χαρτί που ανάγραφε τον κατασκευαστή. Πρέπει να είχε αγοραστεί από ένα μπακάλη στην Γκαζί Αντέπ. Τον έψησα σε ένα σκαλιστό πανέμορφο μπρίκι κι αυτό φερμένο από την νότια Τουρκία και τον ήπιαμε μαζί με τις κουφέττες αμυγδάλου - από αυτές που δίνουν στα βαφτίσια αλλά πιο ωραίες. Μεσ' το ερμάρι μου έχω και μια τεράστια σακκούλα με τραχανά. Τουρκικό τραχανά - που μπορεί να λέγετε τραχούν ή τάρχανα. Δεν τον ξέρουν στην Πόλη ή στην βόρεια Τουρκία τον τραχανά. Τον ξέρουν στην Γκαζί Αντεπ που είναι σχεδόν σύνορα με Κύπρο. Τον δοκίμασα, έχει άλλη γεύση, όπως διαφορετική γεύση έχει και ο τουρκικός καφές. Ίσως όχι τόσο η γεύση όσο το άρωμα τώρα που το σκέφτομαι. Αυτό μου έμεινε στο νου, το άρωμα.


Καθώς έπλενα το μπρίκι και τακτοποιούσα τον καφέ πριν τα τοποθετήσω μαζί με τον τραχανά και πάλι στο ερμάρι σκεφτομουν πως δεν ευχαρίστησα καν τους ανθρώπους για τα δώρα. Έτσι όπως τα βρήκα αμολημένα στο δωμάτιό μου τα έβαλα μεσ' το ερμάρι και τα έβγαλα για να κεράσω τους συγκατοίκους μου καφέ μετά το καθιερωμένο δείπνο (σομαλο-ινδική συνταγή το δείπνο ψες). Γαϊδουριά μεγάλη δηλαδή. Αλλά ποιον και για ποιο πράγμα να ευχαριστήσεις όταν τα δώρα τα παρατούν πάνω στο τραπέζι το οποίο εσύ άδειασες προηγουμένως για να βολευτούν; Πότε να ευχαριστήσεις όταν ο άλλος μπαίνει σε ένα ταξί κάνοντας σου κούτζια που είπες στον ταξιτζή ότι έχει αποσκευές (μα αφού φαίνονται οι γέρημες, θα τις περάσει για άνθρωπο;) σε ευχαριστεί για την φιλοξενία και απολογείται για την ταλαιπωρία (στα γρήγορα) και μετά εξαφανίζεται;

Τι να τα κάνω τα δώρα που ήταν μόνο εργαλείο δωροδοκίας; Τα χρησιμοποιώ κι εγώ. Τα χρησιμοποιώ για να ευχαριστήσω τους άλλους και τον εαυτό μου παράλληλα. Χωρίς ιδιαίτερες τύψεις. Μόνο όταν μου δίνει η μυρωδιά του καφέ και η ξινή μυρωδιά του τραχανά, σκέφτομαι την φίλη μου και την φαντάζομαι να ψωνίζει βιαστικά στον φθαρτέμπορα του Γκαζί Αντεπ, έναν από τους πολλούς. Και τότε ίσως να λυπάμαι λίγο. Δεν ξέρω για ποιο ακριβώς πράγμα λυπάμαι. Νομίζω είναι που έτσι μονομιάς ξεπετιούνται και οδηγούνται προς αποκρυστάλλωση κάτι στερεοτυπικές σκέψεις που πάλεψα να απολέσω. Πιάνω τον εαυτό μου να λέει: "I don't know to which extent it is a cultural thing...". Για τ' όνομα του Θεού, νόμιζα πως άφησα αυτές τις κατηγοριοποιήσεις πίσω. Αυτές τις κατηγοριοποιήσεις που λάτρεψα γιατί βάζουν τον έξω κόσμο σε μιαν τάξη την οποία μπορώ να κατανοήσω. Αν δεν ήταν τόσο λειτουργικά τα στερεότυπα, δεν θα είχαν μεγάλα chances επιβίωσης...

Μόνο η μυρωδιά του καφέ και του τραχανά, με συνεφέρνει, με βγάζει εκτός κουτιού/ κουτιών και πάλι και με προ(σ)καλεί να σκεφτώ για ανθρώπους και όχι για κατηγορίες.  

Saturday 12 June 2010

Με τον ουρανό και τα όνειρα αγκαλιά

Εψές εκοιμηθήκαμε κάτω από τ'αστέρια. Μην ρωτάτε για την θερμοκρασία, το σημαντικό ήταν ότι εφαίνουνταν τα αστέρια. Είναι πολύ σπάνιο το πέπλο των συννέφων να πάει λίο παρά πέρα να μην χώνει την πανέμορφη θέα. Είπα στην παρέα για την Πόλη και το κάμπινγκ και για τον Πωμό με το ωραιότερο ηλιοβασίλεμα και τον πιο ωραίο έναστρο ουρανό. Τους είπα και για το καφέ Παράδεισος που είχε την ομορφότερη θέα πριν κτιστούν τζίνα τα εκτρώματα που κάτω. Τους είπα και για τον ήχο τον κυμμάτων της θάλασσας το καλοκαίρι - για τον παφλασμό των κυμμάτων. Παφλασμός. Μου αρέσει αυτή η λέξη.

Τι όμορφες εικόνες! Δυσκολευόμουν να τις περιγράψω. Ξεκινούσα την περιγραφή, σταματούσα σε μια φάση και σκεφτόμουν πόσο αδικούσε την εικόνα η περιγραφή μου. "I don't really know how to say this in english" λέω... In english (σκέφτομαι που μέσα μου)? Μόνο στα αγγλικά; - έτσι ομορφιά είναι δύσκολο να την περιγράψεις με λόγια. Κάποιοι μάγκες που τα καταφέρνουν εξάλλου τους λέμε ποιητές, συγγραφείς, τραγουδοποιούς...

Μιλώντας για συγγραφείς, οι Erich Fromm, Wilhelm Reich, και Χρόνης Μίσσιος μου κράτησαν πολύ καλή παρέα τις τελευταίες βδομάδες. Ήταν η πιο ανθρώπινη διέξοδος από το διάβασμα στατιστικής και τις αναλύσεις και τα κουμπούθκια που μονοπωλούν (ή πρέπει να μονοπωλούν) την μέρα μου. Ο Μίσσιος από την μια, χρησιμοποιώντας πολύ έξυπνη γραφή σε ένα μονοκόμματαο βιβλίο απευθυνόμενο στο δεύτερο πρόσωπο (μιλά σε ένα φίλο του) περιγράφει τον πόνο ενός πραγματικού ιδεολόγου που πίστεψε στα ιδανικά του κομμουνισμού που πάλεψε με τα όλα του γι αυτά και που πικράθηκε με το πόσο η πραγματικότητα απείχε από τον ιδεατό κόσμο για τον οποίο αγωνιζόταν. Ανεξάρτητα από την απογοήτευση και την πικρία, αυτό που πέρασε σε μένα τουλάχιστον ο Μίσσιος ήταν το πως η πίστη και μόνο σε αγνά ιδανικά ή απλά σε κάτι ρε παιδί μου: η πίστη στην αλλαγή, η πίστη στον άνθρωπο, η πίστη στο εγγενές καλό κτλ σου δίνει την ψυχική εκείνη δύναμη για να περάσεις απ' όσες κακουχίες  σου επιφυλάσσει ενδεχομένως η πίστη σε αυτό το κάτι. Θύμισε λίγο τον Viktor Frankl -επιζώντα στρατοπέδων συγκεντρώσεως- και το βιβλίο του: man's search for meaning.

Μετά έχουμε τους Fromm και Reich της (αιρετικής) φροϋδικής σχολής...Μπορεί να την εσνόμπαραν οι λυσσασμένοι θετικιστές της ψυχολογίας την φροϋδική σχολή αλλά ακόμα είναι πολύ ζωντανή. Και νομίζω πως όσοι την βγάζουν εκτός της ψυχολογίας χάνουν ένα από τα πιο ζουμερά και ολοκληρωμένα κομμάτια (εννοώντας αναλύσεις) της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Γιατί, κατά την δική μου άποψη ο μάγκας ο Φρόιντ και όσοι τον ακολούθησαν- και ιδιαίτερα αυτοί που απεγκλωβίστηκαν λίο από τα σεξουαλικά συμπλέγματα κτλ- έκαμαν κάτι πολύ μοναδικό. Έβαλαν τα πράγματα σε πλαίσιο- εξέτασαν τον άνθρωπο και τα συμπτώματά του με σημείο αναφοράς τον κοινωνικό περίγυρω. Σήμερα οι trendy Λίτσες (quoting Locomondo) της ψυχολογίας είναι η μελέτη του ανθρώπινου γονιδιώματος και η μελέτη του εγκεφάλου - οι οποίες αναμφίβολα μας λένε κάτι και δύνανται να μας πουν και ακόμη περισσότερα (αμαν δείτε πόση πόρωση και πόσο χρήμα πέφτει σε έτσι labs, θα καταλήξετε και εσείς ότι αναπόφευκτα αυτός ο τομέας, έχει μέλλον). 

Είναι όμως κάποια πράγματα που λείπουν από την μελέτη του γονιδιώματος και των περιοχών του εγκεφάλου που φωτίζουν ένα MRI (αξονικό τομογράφο) και που ταρακουνούν τις ράβδους του εγκεφαλογραφήματος. Όσο βατές είναι αυτές οι αδιάσειστες αιτιακές σχέσεις είναι τόσο ρεντουξιονιστικές που μερικές φορές απελπίζουν. Μερικές φορές απλά θέλεις να πιάσεις έναν Fromm για να σου πει αυτά που πραγματικά θα ήθελες να ξέρεις για τον άνθρωπο. Τον θέλεις να σε πιάσει από το χέρι και να σε ταξιδέψει με ιστορικές αναδρομές και κοινωνικές αναλύσεις πριν σου μιλήσει για 'τρόπο ζωής' (way of living που ελάλεν κάποτε και ο Szasz). Εκείνον τον 'τρόπο ζωής' που αποτελεί συνισταμένη τόσων πολλών παραγόντων (παιδεία, θρησκεία,κοινωνικό στάτους ή κοινωνική ομάδα, πολιτικό σύστημα, ιστορικές συγκυρίες) και που αποτελεί την βασική πηγή όλων των δυσλειτουργιών που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου.   

Ο Φρόμμ συναντά τον Reich όταν και οι δύο αντιτίθενται στην δημιουργία κοινωνικών αυτόματων(μηχανών), 'automatons' όπως λέει ο Φρομμ, δηλαδή ανθρώπων, "ανθρωπάκων" όπως τους αποκαλέι ο Reich που απλά αποτελούν εύκολη λεία και ως εκ τούτου καταλήγουν να υπηρετούν κάθετί απάνθρωπο, όπως ας πούμε τα απολυταρχικά καθεστώτα. Ο Reich μιλά στον "ανθρωπάκο" του, τον άνθρωπο που καταδίκασε τον ίδιο τον Reich και τις ιδέες του αλλά και οποιονδήποτε Reich έζησε και έδρασε κατά καιρούς γιατί οι ιδέες και οι...αλήθειες τους ήταν λίγο βαριές για να γίνουν αποδεκτές. Ο Reich παροτρύνει τον ανθρωπάκο του, να παύσει να είναι ανθρωπάκος και να υψώσει ανάστημα, να αρθρώσει λόγο, ντόπρο λόγο.

Ο Φρόμμ από την άλλη αποτελεί το superego των επαναστατών. Λέει: "a rebel is [not]: the one who wants to overhtrow authority out of his resentment and, as a result, to make himself the authority in place of the one he has overhtrown. And very often, at the very moment he reaches his aim, he will make friends with the very authority he was fighting so bitterly before". Ακούγεται γνωστό το σενάριο δεν είναι; 

Reich και Fromm απαντώνται στον Μίσσιo ο οποίος παρουσιάζει από την μιια ένας ΑΝΘΡΩΠΟ (ιδεαλιστή) ανάμεσα σε ανθρωπάκους να προσπαθεί να επιβιώσει (από ασφαλίτες αλλά και από την καθοδήγηση) και από την άλλη τους ιδεαλιστές (επαναστάτες) που διέπραξαν το σφάλμα στο οποίο αναφέρεται ο Φρόμμ.  

Και αυτά εν τω μέσω στεγνών αναλύσεων αλλά και έναστρων θερινών (σχεδόν) νυχτών που φέρνουν ανθρώπους και ψυχές πολύ κοντά - που αναζωογονούν την πίστη σε αυτό το κάτι, το οποιοδήποτε κάτι.

Sunday 23 May 2010

Το χιούμορ στα κακά του

Έχω επιλογές τον τελευταίο καιρό. Έχω να επιλέξω αν θα πάω γραφείο ή αν θα βγω έξω στο γρασίδι να κάμω τη δουλειά μου. Έχω την επιλογή του να αναλύσω ποσοτικά ή ποιοτικά δεδομένα (τι μπανάλ διάκριση, τωρά που το λέω). Έχω την επιλογή του να κολυμπήσω στον ποταμό ή στην πισίνα (και τα δύο δωρεάν). Μπορώ να επιλέξω με ποια άτομα θα μείνω στις εστίες του χρόνου. Μπόλικες επιλογές τελοσπάντων. Να ΄πω έτσι ενημερωτικά ότι επέλεξα γρασίδι, ποιοτικά, ποταμό και νυν συγκατοίκους αντίστοιχα.


Με το γρασίδι, και τους νυν συγκατοίκους είμαι πολύ εξοικειωμένη. Με τον ποταμό και τα ποιοτικά όμως όχι. Τον ποταμό θα τον μάθω, εξάλλου το νερό είναι νερό και το κολύμπι κολύμπι. Ανυπομονώ. Για τα ποιοτικά δεδομένα όσο κι αν ακούγεται παράξενο, ανυπομονώ επίσης. Εξεκίνησα δουλειά πιλέ. Κάμνω γούγλε-σκόλαρ το 'ανάλυση περιεχομένου' να δούμε τι βγάζει. Βγάζει τα διάφορα. Συγκεκριμενοποιώ. Και μου βγάζει ανάμεσα σε άλλα ένα άρθρο του 1950 στο περιοδικό American Sociological Review με τίτλο "A content analysis of intergroup humor" από το οποίο παραθέτω το πιο κάτω απόσπασμα: "when people are up against great inconsistencies in their creed and behavior which they can not, or do not want to, account for rationally, humor is a way out. It gives a symbolic excuse for imperfections, a point to what would otherwise be ambiguous".


Μίνι-μετάφραση: άμαν τα πλάσματα έχουν έτσι μια ασάφεια ως προς την θέση/ στάση τους για κάποια πράγματα την οποία δεν μπορούν ή δεν θέλουν να εξηγήσουν (να εκλογικεύσουν), το χιούμορ είναι έτσι μια διέξοδος. (Το χιούμορ) επίσης δίνει μια συμβολική εξήγηση για ασάφειες/ ατέλειες ή για ένα σημείο που κατα τ΄άλλα θα ήταν διφορούμενο. Υπόψην ότι το άρθρο έχει σημείο αναφοράς τους μαύρους και τους λευκούς. Επομένως μιλούμε μάλλον για θέματα στα οποία η ασαφής/ ελλειπής γνώσης επ' αυτών μπορεί να οφείλεται ή και να επηρεάζεται από την προκατάληψη προς ομάδες, ιδέες που εμπλέκει το εκάστοτε θέμα. Άμαν μπαίνει τζιαι τούτη η προκατάληψη μεσ' το παιγνίδι γίνουνται τα πράματα περίπλοκα φυσικά. Γιατί η προκατάληψη εκτός του ότι έχει αϊπια πολλά είναι και τρίπτυχη. Φανερώνεται στις ιδέες (γνωστικά) στην συμπεριφορά, αλλά και στα συναισθήματά μας. Είναι τζιαι γενικότερα η προκατάληψη κατασκευή κοινωνική που την άποψη του ότι προκύπτει κυρίως όταν μπαίνουν στο παιγνίδι ομάδες. Και όταν από το άτομο πάμε στην ομάδα, εκτός από πολλά καλά πράματα, προκύπτουν τζιαι κάποια κακά, τα οποία εννά ΄ταν χαμός να κάτσω να τα αναλύσω δαμέ. Να πω απλά το κοινωνική πίεση, συμμόρφωση και νόρμες της ομάδας για να δώσω μιαν ένδειξη.


Λαλεί λοιπόν το απόσπασμα ότι στην ουσία άμμαν δεν ξέρουμε τι να πούμε γιατί που την μια δεν ξέρουμε καλά το προκείμενο αλλά που την άλλη παρόλο που δεν ξέρουμε το προκείμενο έχουμε διαμορφωμένη στάση προς αυτό, καταφεύγουμε στο χιούμορ. Εν προσφιλής τακτική υπεκφυγής όταν κοιτάξετε γυρώ και μέσα σας (φυσικά κάποιοι έχουν περισσότερο ταλέντο που άλλους). Έσιει φασούα, γελάς, αλλά στο βάθος νιώθεις αμήχανα επειδή ξέρεις ότι το αστειάκι ήταν μια πατσιούα για να μην φανούν τα από μέσα.  


Αυτό το άρθρο μου ήρθε στο μυαλό σήμερα όταν έβλεπα την εκπομπή του Τσουρούλη (φαντάζομαι είναι αρκετά γνωστή στην Κύπρο), '60 λεπτά' με θέμα "τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων στην Κύπρο". Έκαμεν μου τεράστια εντύπωσε ο Θεμιστοκλέους που σε απάντηση προς ερώτηση του δημοσιογράφου για το αν θα εκαταδέχετουν ένα ομοφυλόφιλο βουλευτή δίπλα του, έσυρε ένα μικρό γελούι και είπε πως βεβαίως δεν τον ενοχλεί και ξέρουμε γιατί; ' γιατί η πολιτική ασκείται με το κεφάλι και όχι με άλλα μέρη του σώματος' (Θεμιστοκλέους, -και να τον χαίρονται τζίνοι που τον έχουν-). Δεν τον εκάνεν που το είπε μια φορά, το είπε και δεύτερη. Ευτυχώς και προς τιμήν του Τσουρούλη ο οποίος ιδιαίτερα στην αρχή της συζήτησης δεν έδειχνε και τόσο άνετος (αν και φανερά τοποθετημένος προς μία άποψη), δεν ανατροφοδότησε θετικά το αστειάκι/ εξυπνάδα του Θ. και μάλιστα την δεύτερη φορά τον ρώτησε αν το λαλεί για αστείο για να γελάσουσιν. There you go- good.

Φανταστείτε όμως τον κ. Θεμιστοκλέους να επαναλαμβάνει το αστειάκι με ομοϊδεάτες του (όχι απαραίτητα συναγερμικούς) και να γελούν. (γιατί δεν μπορεί, κάποιος πρέπει να γέλασε με τούντην εξυπνάδα για να την πει και στα ΜΜΕ ο Θ.). Το άρθρο επί του 'γέλιου συγκατάθεσης' λέει το εξής: "The 'understanding laugh' is an intuitive absolution between sinners and sometimes between sinners and victims too. The main function of the joke is thus to create a collective surreptitious approbation for something which cannot be approved explicitly because of moral inhibitions". Με άλλα λόγια το γελούι-απάντηση- στο -αστείο εν μια σιωπηλή συγκατάθεση προς τη θέση που εκφράζεται μέσω του αστείου η οποία δεν μπορεί να εκφραστεί έκδηλα -γι αυτό χώνεται και πίσω που το αστείο- λόγω ηθικών ( ή άλλων λέω εγώ) φραγμών που την καθιστούν μη πρέπουσα. 

Παραδείγματα του γέλιου συγκατάθεσης πολλά. Επί καθημερινής βάσεως έχουμε όλα εκείνα τα σχολιάκια τα σεξιστικά με τα οποία γελούμε όλοι και όλες ή για να είμαι πιο ακριβής πολλοί (όχι όλοι) αλλά και πολλές. Όπως τα σεξιστικά, έχουμε τα ρατσιστικά (άτε ρε, μα εσάς η φιλιππινέζα σας εν που την Σρι Λάνκα;;) τα ομοφοβικά (ήδη εδώθη παράδειγμα) και άλλα τελοσπάντων αστειάκια είναι κοινή πρακτική, είναι χαβαλές και είναι προ παντός υπεκφυγή.

Χμ...κλείνω όπως άρχισα. Με τις επιλογές. Σε μια κοινωνία που εν πολλοίς είμαστε ελεύθεροι να σκεφτόμαστε, που τη στιγμή που έχουμε πρόσβαση σε βάσεις πληροφοριών, σε ανθρώπους, σε χώρες και σε άλλα μικρότερα ή μεγαλύτερα πλαίσια με τα οποία είμαστε ελεύθεροι να αλληλεπιδράσουμε. Από τη στιγμή επίσης που έχουμε τη δυνατότητα εκπαίδευσης και μετ' εκπαίδευσης και δια βίου μάθησης κτλ. έχουμε να κάνουμε και την επιλογή του πως θα τοποθετηθούμε πάνω σε ένα θέμα. Μπορούμε να επιλέξουμε να το αγνοούμε και να καμωνόμαστε πως περνούμε καλά συμμετέχοντας και εγκρίνοντας άδηλα τα αστειάκια. Που την άλλη έχουμε την επιλογή πάντοτε του να μάθουμε δυο-τρία παραπάνω πράματα για το θέμα, έτσι ώστε αν θέλουμε ποττέ να του κάμουμε κριτική τούτη να'ν ίσια τζιαι τίμια.

Tuesday 4 May 2010

Το δείγμα των βλασταριών του '90...

Έχω μπροστά μου τα πρώτα δεδομένα. Είναι ποιοτικά (όχι δεν είναι ποιότητας ΑΑ). Ο επόπτης μου μάλλον δεν θα θέλει να τα δει εκτός και αν προλάβω να κάμω ιδιαίτερα μαθήματα content analysis για να καταφέρω να μετατρέψω τις λέξεις σε αριθμούς. Εμένα πάλι με ενθουσίασε η ιδέα του να έχω λέξεις  αντί για αριθμούς που να περιγράφουν ότι θέλω να μάθω.

Τα τύπωσα χτες, αγόρασα και ένα φραπέ κι έκατσα στον ήλιο να τα μετροφυλλήσω. 24 άτομα, είχα 24 κειμενάκια να διαβάσω. Είχαν διάρκεια ένα φραπέ - το πίνω γρήγορα. Διαπίστωσα πως είχαν υλικό για ανάλυση. Με άλλα λόγια έβγαιναν κάποια patterns, δεν ήταν 24 άσχετα κειμενάκια. Δεν θα κάνω quote κανένα από αυτά. Απλά σαν τα διάβασα θυμήθηκα τα συνθήματα που βλέπω συνέχεια στο δρόμο μου σαν περπατώ να πάω προς Μακεδονίτισσα μεριές. Έχει 3 συνθήματα στη σειρά. Αν έρχεσαι από Μακεδ/σα προς Άγιο Δομέτιο τα διαβάζεις με την εξής σειρά: 1) "Τ/Κ 'ηγέτης' ή Τούρκος φασίστας" (γραμμένο οριζόντια), 2) "Διζωνική Δικοινοτική Διχοτόμηση" (γραμμένο κάθετα), 3) "Δεν θα περάσει ο φασισμός" (οριζόντια). Όλα γραμμένα με κόκκινο σπρέι και παρόμοιους χαρακτήρες. Θα έβαζα στοίχημα ότι είναι γραμμένα από το ίδιο χέρι.

Προσπαθώ να τα ερμηνεύσω κάνοντας πρόβα για το δικό μου content analysis που θα ακολουθήσει (οκ το τελευταίο δεν ήταν ακριβώς αλήθεια- δεν έκμανα πρόβα). 1) "Τ/Κ 'ηγέτης' ή Τούρκος φασίστας". Ο νους μου επήε στην εκ- περιτροπής. Σύμφωνα με τον/ην γκραφιτά/ού όταν θα είναι η σειρά της Τουρκοκυπριακής κοινότητας να διοικήσει θα έχουμε είτε έναν Τ/Κ να 'ηγείται', υποθέτω τα εισαγωγικά μπήκαν γιατί σύμφωνα με κάποιες θεωρήσεις οι Τ/Κ δεν θα έπρεπε ποτέ να έχουν την προεδρία ή έναν Τούρκο φασίστα να μας διοικεί. Τώρα το Τούρκος υποθέτω εκφράζει την ανησυχία ότι την τουρκοκυπριακή κοινότητα θα μπορεί να εκπροσωπεί ένας Τούρκος (έποικος) τον οποίο μετά θα μας τον σύρουν και για πρόεδρο του ομόσπονδου. Το φασίστας όμως δεν το πολυκατάλαβα. Απλά σκέφτηκα ότι επειδή το φασίστας είναι κάτι τόσο κακό το κολλούμε δίπλα από τον Τούρκο αντί άλλου στολιδιού.

Πηγαίνοντας στο δεύτερο σύνθημα, το "Διζωνική Δικοινοτική Διχοτόμηση", το οποίο είναι γραμμένο κάθετα γιατί διαφορετικά θα πήγαινε σιδηρόδρομος. Ο.Κ. τζιαμαί πλέον καταλαμβαίνεις ότι ο/η γκραφιτάς/ ού δεν έχει πρόβλημα μόνο με την εκ περιτροπής αλλά και με την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Εκτός και αν είναι εντάξει με την ομοσπονδία και θεωρεί ότι το ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ της έτσι όπως τυγχαίνει διαπραγμάτευσης τώρα είναι λανθασμένο και ότι θα οδηγήσει τελικά στην διχοτόμηση.

Μετά πηγαίνουμε στο τρίτο σύνθημα που λέει "δεν θα περάσει ο φασισμός". Φτάνοντας σε αυτό και διαπιστώνοντας ότι το σπρέι και οι χαρακτήρες είναι οι ίδιοι μπαίνουν ερωτηματικά στις διαπιστώσεις μου. Το δεν θα περάσει ο φασισμός, είναι πολύ...αριστερό σύνθημα να το πω έτσι. Δεν είναι ότι τα δύο προηγούμενα ήταν κατ΄ανάγκην συνθήματα που τοποθετούνταν άνετα στην δεξιά μεριά του διπόλου δεξιάς-αριστεράς. Αλλά δεν είναι σύνθημα που το βλέπεις να συνοδεύει αντι-ομοσπονδιακά συνθήματα. Εκτός κι αν εννοεί ας πούμε ότι η ομοσπονδία/ εκ περιτροπής προεδρία ετσ. είναι φασιστικές μεθοδεύσεις, ή πράγματα που μας επιβάλλονται φασιστικά- εκφοβιστικά.

Κάθε φορά που περνώ από εκεί (και περνώ συχνά) δεν μπορώ να μην ρίξω μια ματιά στα συνθήματα με πρώτο μου μέλημα να επανα-διαπιστώσω αν είναι ίδιο το σπρέι και οι χαρακτήρες. Γιατί αν δεν είναι θα ήταν λίγο παράλογο να κάθομαι κάθε φορά να βγάζω νόημα για ένα τρίπτυχο το οποίο στην ουσία δεν είναι τρίπτυχο. Αλλά και κάθε φορά που αφήνω και τα 3 συνθήματα πίσω είμαι σίγουρη πως γραφτήκαν από νέους ανθρώπους, μαθητές ας πούμε. Δεν ξέρω γιατί. Νομίζω είναι η επανάληψη της λέξης φασιμός / φασίστας που μου δίνει αυτή την εντύπωση.

Τώρα γιατί τα 24 κείμενα με έκαναν να σκεφτώ τα 3 συνθήματα; Πιστεύω είναι γιατί και τα 27 γραφόμενα είναι η φωνή της νέας γενιάς (της γεννημένης την δεκαετία του 1990) που προσπαθεί να πει κάτι, δεν είμαι σίγουρη τι ακόμα. Ίσως μεσ' το content analysis  να σύρω και τα 3 συνθήματα που βλέπω συνέχεια στον τοίχο (τα θεωρώ ήδη δεδομένα μου). Μπορεί να κάμνουν νοήμα όταν τα δω υπό το πρίσμα των άλλων 24 πιο λεπτομερών κειμένων. Μπορεί και όχι.

Sunday 11 April 2010

Tο βαμμένο κόκκινο tubolef

Με την Πολωνία άρχισα να έχω πάρε δώσε από το 1999 όταν πήγα για πρώτη φορά. Την χώρα την ξαναεπισκεύτηκα το 2001. Το 2003 πήγα για ένα 10ήμερο και ακολούθησαν πολυ-ήμερες επισκέψεις το 2006 και ξανά το 2009. Από το 2001 μέχρι το 2009 εγνώρισα και κάμποσους Πολωνούς με διάφορες ιδιότητες. Εμένα οι πολωνοί που γνώρισα μου φάνηκαν πολύ πατριώτες. Φυσικά ήταν άτομα που εκπροσωπούσαν την χώρα τους είτε σε μια ξένη χώρα είτε σε κάποια διεθνή διοργάνωση. Λίγος πατριωτισμός σου βγαίνει σε έτσι περιβάλλοντα. Παρ'όλ'αυτά και με πλήρη επίγνωση του ότι πιθανώς να έχω γνωρίσει εξαιρέσεις του κανόνα, οι Πολωνοί που γνώρισα είχαν πολλά να πουν για την χώρα τους και πολλά να μοιραστούν με ένα επισκέπτη. Πράγματα, που πάνε πέρα από την εξαιρετική (γούστο μου) πολωνική κουζίνα με τις σούπες και τα πιρόγι.




Για τους πολωνούς έτσι γενικά, ξέρω πως λατρεύουν τον Πάπα Ιωάννη Παύλο (τον μακαρίτη) και ότι είναι αρκετά εως πολύ θρήσκοι. Εκτός από τον Πάπα, έχουν κληρονομιά από Κοπέρνικο, Μαρί Κιουρί, και Σοπέν (ανάμεσα σε άλλους). Αγαπούν την (πανέμορφη) Κρακοβία και είναι πολύ περήφανοι για το Jagellonian University (πρέπει να είναι ένα από τα παλαιότερα στην Ευρώπη) ενώ Η Βαρσοβία τους θυμίζει πιο πολύ τις πληγές τους. Είναι στην μεγάλη πλειοψηφία τους αντι-κομμουνιστές (βλέπε και solidarity movement). Το Σικάγο είναι η δεύτερη Πολωνία και γενικώς η χώρα διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ (βλ.και αντιπυραυλική ασπίδα). Φημίζονται ότι έχουν εξαιρετικούς πιλότους (οι οποίοι παρεμπιπτώντος κατάφεραν να διαφύγουν από την υπό κατοχή τότε Πολωνία για να δώσουν μάχη μαζί με τους εγγλέζους αεροπόρους κατά την διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου). Αγαπούν τα Καρπάθια όρη -κάθε συνειδητός Πολωνός κάμνει την επίσκεψή του στα βουνά Ζακοπάνε και κάνει ορειβασία (ακούς Ερυκίνη) προσκύνημα στην κορυφή Gevont. Μια κορυφή που φαίνεται από μακριά γιατί έχει απάνω ένα τεράστιο μεταλλικό (!) σταυρό. Επίσης μιλούν μια πολύ δύσκολη γλώσσα που περιέχει τους πιο απίστευτους συνδυασμούς συμφώνων.


 Παρόλο που πέρασα αρκετές ώρες να μαθαίνω από τους Πολωνούς την πιο απίστευτη εμπειρία με πολωνική...παιδεία την είχα βιώσει πρόπερυσι στην Αγγλία. Εκείνο τον χρόνο απέκτησα δύο πολύ καλές φίλες. Με την μία (την Τουρκάλα) με έφεραν κοντά τα σάντουιτς (η φτηνή επιλογή ικανοποίησης της μεσημεριανής μου πείνας) και με την άλλη (την Πολωνή) με έφεραν τα spinache λαζάνια (η ακριβή αλλά τόσο στυλάτη επιλογή για ικανοποίηση της πείνας αλλά και άλλων αναγκών μου). Και οι δύο δούλευαν στα αντίστοιχα μέρη. Είναι απίστευτο το πόσο γρήγορα αναπτύσσονται οι σχέσεις κάτω από κάποιες συνθήκες πάντως. 


Με την Πολωνέζα καταλήξαμε από την πρώτη κιόλας νύχτα που την γνώρισα να μιλούμε για το Κάτιν. Από την ίδια νύχτα της υποσχέθηκα greek night (δεν ήταν πολύ απαιτητική- μόνο Βίσση ήθελε, τζιαι κανένα ταλατούρι). -Το ταλατούρι το παλέψαμε, την Βίσση όχι. Αυτή για αντάλλαγμα έκλεισε με κομπίνα μια νύχτα την αίθουσα του σινεμά που δούλευε μια φίλη της και με κάλεσε μαζί με μια άλλη παρέα να παρακολουθήσουμε την ταινία που με νύχια αι με δόντια είχε εξασφαλίσει. Υπήρχαν τεχνικές δυσκολίες όμως και καταλήξαμε να αρχίζουμε την ταινία στις 3am (αυτή ήταν θυσία για άτομο σαν εμένα). Η ταινία είχε τίτλο "Katyn".


Πολύ συμπτωματικά αυτή η μετα-μετα μεσονύχτια προβολή έλαβε χώρα ένα περίπου δύο χρόνια πριν. Φέτος είχαμε τα 70 χρόνια μνήμης των γεγονότων του Κάτιν. Ακόμη η Πολωνία και η Ρωσία βρίσκονται στα μαχαίρια για την δολοφονία της πολωνικής στρατιωτικής ελίτ. Ενώ οι πολωνοί υποστηρίζουν ότι την δολοφονία (η οποία ήταν αρκετά βάναυση να πούμε) την έκαναν οι Σοβιετικοί, οι τελευταίοι ουδέποτε ανέλαβαν αυτή την ευθύνη την οποία (ευθύνη) επιρρίπτουν στους Γερμανούς ναζί. Μια φίλη μου είπε ψες ότι για την ακρίβεια κανένα κομμουνιστικό κόμμα ανά το παγκόσμιο δεν αναγνωρίζει την πράξη ως ενέργεια των σοβιετικών στρατιωτών.


Το Κάτιν πάντως σημαίνει πολλά για τους πολωνούς. Είναι που πέθαναν δικοί τους και είναι που νιώθουν πως ακόμα δεν έχουν βρει δικαίωση. Δεν είναι ότι έπρεπε να δω την πολωνή να γυρεύει να κολλήσει υπότιτλους στην ταινία η ώρα 2:30 το πρωί στην ανυπομονησία της να μας δείξει την ταινία που με οδήγησε στο συμπέρασμα αυτό. Δεν ήταν μόνο αυτή η πράξη τελοσπάντων...


Φέτος 70 χρόνια μετά (ειρωνεία 1) από την σφαγή στο Κάτιν, πέφτει το (ρωσικό) Tubolef (ειρωνεία 2) με σφάλμα του πολωνού πιλότου (ειρωνεία 3) μεταφέροντας κομμάτι της πολιτικής αυτή την φορά ελίτ (ειρωνεία 4). Η φίλη μου η Πολωνή εδώ στην Κύπρο θα μπορούσε να προσθέσει και μια πέμπτη ειρωνεία. Αυτή η κοπελιά ταξίδευε στην Κύπρο πρόσφατα από την Πολωνία και όταν το αεροπλάνο της κατευθυνόταν προς τον δίαυλο για απογείωση είδε το βαμμένο κοκκινόασπρο κυβερνητικό Tubolef αραγμένο σε ένα από τους χώρους στάθμευσης. Το έβλεπε σκεπτόμενη ότι είναι καιρός επιτέλους να αλλάξουν το σκάφος αυτό- υπήρχαν συζητήσεις για καιρό επί του θέματος. Τα  tubolef περιγράφονταν σαν flying coffins, η aeroflot τα εγκατέλειψε και γενικά τα πλάσαραν σε αφρικανικές και τις φτωχότερες πρώην σοβιετικές χώρες. Δεν πρόλαβαν να το αλλάξουν πάντως (και ας μην ήταν πρόβλημα του αεροπλάνου τελικά).


Η ανάρτηση κατέληξε να γίνει λίγο μοιρολατρική. Δεν ήταν ο στόχος... Συλληπητήρια στον πολωνικό λαό.

Tuesday 23 March 2010

Blame my matrix...

Εβρεθήκαμε με μια παρέα Κυπραίων τις προάλλες. Εφάμεν του μεζέδες μας σε ελληνική φυσικά ταβέρνα και μετά ετραβήσαμε για τα άφτερ. Άσχετη εγώ με τα άφτερ δεν πολλοευδοκιμώ και μέσα στα μπαρ, εβρεθήκαν αλλο κανένας-δυο που προτιμούν την ΜΟΝΗ ροκοπάμπ της πόλης και πήγαμε προς τα κει. Μας πρόδωσε και η ροκοπάμπ (πρέπει να την έκλεισαν θαμώνες για την νύχτα και το παίζανε κλειστοί). Υπο κανονικές συνθήκες θα πήγαινα σπίτι μου, αλλά άρκεψε η συζήτηση και παρόλο που το μεγάλο μέρος της ήταν τα γνωστά τα χιλιοειπωμένα έμεινα να δω που θα οδηγήσει.




Η συζήτηση εξελίχτηκε στην μέση του δρόμου αφού εξεμείναμε από τόπο. Έτσι με τα χέρια στις τσέπες και με τους ώμους λίο κυρτούς για να συρρικνωθεί η επιφάνεια του σώματος μας που εκτίθετουν στο κρύο εσυζητήσαμε για τες Τζούλιες, για την Αφροδίτη της Μήλου, για τον Ερτορούρογλου, για funky Πανκυ (βλ. Ερυκίνη), για το εκπαιδευτικό σύστημα και για τα λοιπά. Τίποτε. Στείρα συζήτηση. Να μην τα πω αναμασημένα και ανακυκλωμένα. Απλά στείρα. Με το λιγότερο γόνιμο απ' όλα να είναι το καταληκτικό συμπέρασμα "αφού είμαστε Κυπραίοι".


Αυτό το "είμαστε Κυπραίοι" που έχει χίλιες δυο λειτουργίες βλ. δικαιολογία, υπεκφυγή, ψευτο-περηφάνια (σαμπώς και είμαστε οι μόνοι που διακαιούμαστε να είμαστε μαλαφάτηδες), ψευτο-κυνισμός, παραίτηση κ.ο.κ. Το άκουγα από μικρή, το άκουγα από διάφορους, το άκουγα σε πολύ διαφορετικά συγκείμενα, και σε πολύ διαφορετικούς καιρούς.


Απ' όλες τις λειτουργίες που εξυπηρετεί η φράση με ενοχλεί πιότερο η παραίτηση. Επειδή "είμαστε Κυπραίοι" είμαστε τούτοι που είμαστε και δεν θα αλλάξουμε ποττέ άρα γιατί να ασχολούμαστε:
-Εγώ επαρέτησα να ασχολούμαι ρε φίλε.
-Ο καθένας στον κόσμο του φίλε μου
- Είμαστε τέλεια για να'μαστε...αφού είμαστε τέλεια Κυπραίοι.


 Εν αστείο θλιβερό όταν τούτη η φράση αποτελεί καταληκτικό σχόλιο μιας κατά τ' άλλα σοβαρής συζήτησης νεαρών ανθρώπων. Τούτα ούλλα που δεν μας αρέσκουν, αρχίζω να τα βλέπω σε μας τους ίδιους. Αυτόν τον μηδενισμό που τελικά δεν ασχολείται καν με επιχειρήματα. Αυτόν τον πεσσιμισμό που μας απαλλάσει ταυτόχρονα και από ευθύνες.Αλλά κυρίως αυτή την άντληση ευχαρίστησης από την συμμετοχή σε μια συζήτηση κλαμένη, πονεμένη, παραπονεμένη. Co-rumination το λένε στην ψυχολογία.Κάμνουν'το πολλά οι κορούες λαλεί. They co-ruminate..που σημαίνει με λία λόγια ότι κλαίουνται μεταξύ τους. Είναι συμπεριφορά καθ'όλα ενισχύσιμη επειδή σου δίνει παράλληλα το αίσθημα του ανήκειν. Είναι συμπεριφορά καθ' όλα δυσπροσαρμοστική επειδή δεν προσανατολίζεται στην λύση προβλημάτων αλλά στην παγιοποίηση της ύπαρξης τους.


Εξέχασα να πω. Στην παρέα είχαμε και ένα παιδί εξ Ελλάδος. Δεν συμμετείχε στην συζήτηση. Κάτι για την Τζούλια επήε να πει αλλά και κείνο το άφηκε στην μέση για να πει την φράση που επανέλαβε σε άσχετες φάσεις κατά την διάρκεια της νύχτας. Η φράση ήταν: "Τι τα ψάχνεις, ο καθένας ζει στο matrix του;"  Κατ' ακρίβειαν αυτή ήταν η καταλητκική φράση της συζήτησης. Εγελούσα που μέσα μου περπατώντας σπίτι. Εμείναμε να συζητούμε μεσ' τον ψόφο ως τες 3 για να καταλήξουμε στο ότι: "Ο καθένας ζει στο matrix του", και στο "δεν βαριέσαι αφού είμαστε Κυπραίοι" εσκέφτουμουν..


Υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι η επόμενη φορά που θα χάσω ύπνο τόσων ωρών θα αξίζει τον κόπο.


Μετά τυλίχτηκα στο δικό μου matrix και κοιμήθηκα.

Monday 1 March 2010

Μίαν άνοιξη παρακαλώ;

Ούτε να την εδιατάσσαμε την άνοιξη δαμέ. Σήμερα είδα που το παράθυρο μου φως από τις 7. Επετάχτηκα ίσια πάνω και εφόρεσα ένα χαμόγελο 5 μέτρα. Μετά εφόρεσα και τα ρούχα μου. 

Όλοι ήταν το ίδιο χαρούμενοι που ξημέρωσε άνοιξη σήμερα. Ακόμα και η κυρία καττινιέρισσα που όταν την ρωτώ How are you? την Δευτέρα σηκώνει το βλέμμα και μου λέει It's Μonday! (ντά ας πούμε). Κάθε Παρασκευή την θωρώ που καπαρτίζει και την ρωτώ Any fascinating plans for the weekend? Η απάντηση πάντα η ίδια: Yes! για να ρωτήσω What? για να μου πει: Sit around and do nothing! Πόσο ΔΕΝ την καταλαμβαίνω... Εγώ που ανυπομονώ να ρθει το Σ/Κ για να do something!  Αλλά έχει χάζι η καττινιέρισσα. Ξέρω ότι με συμπαθεί επειδή καθαρίζω το πιάτο μου μετά που τρώω. Είπε μου το.
  
Και πάμε πίσω στον καιρό που μας ήρθε παραγγελία μαζί με την εποχή. Τον εκτιμήσαμε τα μάλα επειδή η προηγούμενη βδομάδα ήταν μουντή, γκρίζα, κλαίουσα, και κρυαδερή. Μόλις σήμερα εξετρύπωσε ο ήλιος. Εχτές, Κυριακή, έβρεχε όλη μέρα. Αλλά εμείς οι hardcore επήαμε να μου παίξουμε και μάππα. Μετά γκου-χου γκου-χου, γκου-χου γκου-χου.  Αφού την μάππα όμως την ονειρεύομαι από την Δευτέρα, οι ψιχάλες θα μ'ενοχλήσουν την Κυριακή; We do something in weekends!

Προχτές, Σάββατο μας έριξε και χαλάζι, χώρια οι βροχές. Έπαθε και τροφική δηλητηρίαση ο ένας από τους 5 συγκατοίκους και εζητούσε κόκα-κόλα η ώρα 9 το πρωί. Εσείς ξέρετε την κόκα-κόλα να βοηθά σε οτιδήποτε και θα βοηθήσει και στην τροφική δηλητηρίαση; Η ώρα 9 το πρωί; Αλλά επήα να φέρω κόκα-κόλα και με 'πιασε το χαλαζούδι πάνω στο ποδηλατί. Επήρα όλη την διαδρομή στεκάμενη πάνω στα πετάλια να μεν βρέξω την φόρμα και ήταν η καθαρή μου.

Πάντως εψιλοανησύχησα με τούτην την δηλητηρίαση γιατί έχουμε ένα ποντικούι μεσ' το σπίτι (στην κουζίνα δηλαδή) και διερωτούμαι αν μπορεί να τρυπώνει και σε ερμάρια. Ήρθαν και μας έβαλαν κάτι ποντικο-παγίδες πλαστικές που τύφλα να' χουν μπροστά στην τσάκρα που έβαλε η γιαγιά μου. Αλλά ξέρω'γω ούτε την τσάκρα την εσυμπαθούσα. Προτιμώ να φύει που μόνο του το ποντικούι.

Έννεν ότι ανακατσιώ τζιαι πολλά. Έζησα σε πιο άσχημες συνθήκες υγιεινής. Αλλά ότι μισοανοιγμένα κουτιά με πορικά είχα στο ερμάρι μου έσυρα τα μεσ' τον κάλαθο αν τα θέλει το ποντικούι να τα πιάει που τζιαμέ.  Παράλληλα υποσχέθηκα στον εαυτό μου πιρογούθκια για την νύχτα.  Μετά που τους αγώνες Varsity του Σαββάτου και όταν οι υπόλοιποι επήαν να φαν με τα φουστάνια και τις γραβάτες τους ένα δείπνο των 30 λιρών εγώ επήα στους παρέες μου τους πολωνούς που έχουν μια σημαία να! στην βιτρίνα μπας τζιαι δεν καταλάβει κανένας το Polski Sklep τζιαι εγόρασα τα πιρόγι μου, την σουπούα μου, το κεφίρ μου τζιαι την κοφρεττούα μου για επιδόρπιο, έδωκα τις 3 λίρες μου, έβρασα 3 λεπτά τα πιρόγι, δύο λεπτά περίμενα την σούπα, έβαλα το Uzak (μην την χάσετε) να παίζει και έτσι αποχαιρέτησα σιγά σιγά τον Φεβράρη.

Έτσι λοιπόν... Με τα πιρόγι, το Uzak, λίη μάππα, λίο βήχα και ένα ήλιο παραγγελία εμπήκε και η άνοιξη του 2010. Η άνοιξη του '10.

Ευχές.

Thursday 18 February 2010

Η γλώσσα που κόκκαλα τσακίζει

Ώρες-ώρες δεν συγκρατώ την γλώσσα μου. Το κακό είναι ότι δεν μετανιώνω αμέσως για την έλλειψη εγκράτειας. Ο λόγος είναι κυρίως το ότι δεν είναι συχνές οι φορές που δεν συγκρατώ τα σχόλια μου. Όταν αυτά βγουν στην φόρα είναι γιατί νιώθω πως αν μείνει το στόμα μου κλειστό θα ματώσω τα χείλη από τον θυμό. Και σπάνια θυμώνω τόσο πολύ ώστε να βγάλω δημόσια την καυστική μου γλώσσα περίπατο. Αυτό παθαίνουν οι άνθρωποι που δεν εκτονώνονται με δόσεις. Μπάμ! Άπαξ και νιώσω και ότι το δίκαιο να με πνίγει. Μπαμ μπαμ. Άπαξ και νιώσω και αδικία να πνίγει άλλους. Παραπάμπαμ μπαμ.

Σήμερα ήταν μια από ΄κείνες τις μέρες. Και όπως συμβαίνει με τις υπόλοιπες μέρες που είναι όμοιες με δαύτην η αρχική μου αντίδραση είναι ένα ανεξήγητο αίσθημα ικανοποίησης το οποίο σιγά σιγά σβήνει για να πάρει θέση η λογική. "Μπορούσες να συμπεριφερθείς καλύτερα, ακόμα κι αν διαφωνούσες", μου λέει η λογική. 

Όχι μόνο από σεβασμό στο άλλο άτομο αλλά και από άποψης κύρους του δικού σου επιχειρήματος. Άλλο να πυροβολείς και άλλο να καταθέτεις. Ακόμα και αν μέσα σου βράζεις. Μεγάλη μαγκιά τα πικρόχολα σχόλια να τα εκλογικεύεις χωρίς να χάνεις το μήνυμα που θέλεις να δώσεις. 

Και είναι και η κουλτούρα της ευγένειας έστω της δήθεν εδώ πέρα. Έρχεται ο άλλος και σου λέει, ξέρεις είναι ΤΕΛΕΙΑ η δουλειά σου αλλά... Αυτό το αλλά είναι που οδηγεί στο δεύτερο μέρος στο οποίο θα μπαίναμε κατευθείαν αν είμασταν αλλού. Κριτική με στυλ. Κριτική με προθέρμανση για ν΄αντέξεις. Κριτική για να την δεχτείς για να καταλάβεις ότι έχει καλές προθέσεις. Ηθική κριτική, επικοδομητική κριτική. Πόσο εκτίμησα αυτό το πράγμα εδώ πέρα. Πόσο μετάνιωσα που δεν μπορούσα να ελέγξω τη γλώσσα μου κι ας άρχισα με πολύ πολύ καλές προθέσεις. Στο δεύτερο μέρος απλά κυριάρχησαν τα ζωώδη..

Κι απο ' κει και πέρα μαγκιά είναι να πεις συγγνώμη. Αλλά η συγγνώμη είναι άλλη υπόθεση. Συγγνώμη θα πω σε άτομα από τα οποία θέλω συγχώρεση. Εγωιστικό; Μάλλον. Η συγγνώμη πάντως είναι κεφάλαιο από μόνη της.  

Saturday 6 February 2010

Εβδομάδα ταυτότητας

Πάντως το θέμα με τις ταυτότητες έρχεται και φεύγει πολύ συχνά. 

Αυτή την βδομάδα ας πούμε στην ομιλία ενός Ισραηλινού καθηγητή άκουσα για την σημασία του να αναπτυχθεί στο Ισραήλ, η Ισραηλινή ταυτότητα ως υπερκείμενη ταυτότητα που να συμπεριλαμβάνει τους Εβραίους και Άραβες κατοίκους του Ισραήλ. Έκαμε και άλλες ενδιαφέρουσες εισηγήσεις όπως το να δημιουργηθούν μικτά σχολεία και το να διαχωριστούν τα θρησκευτικά από τα κρατικά σύμβολα. Φαντάστου σημαία του Ισραήλ χωρίς το άστρο του Δαυίδ.

Και να σκεφτείς ότι κάτω από αυτή την Ισραηλινή ταυτότητα θα συνυπάρχουν ισότιμα (;) οι ορθόδοξοι και οι πιο κοσμικοί Εβραίοι, οι Άραβες μουσουλμάνοι και χριστιανοί, οι ashkenazi (γερμανο-εβραίοι), οι sephardic (ισπανο-πορτογαλλο-εβραίοι) και δεν ξέρω ποιοι άλλοι. Όλα αυτά, όλοι αυτοί, εντός του κράτους του Ισραήλ. Και αφήνουμε τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ αυτών των ομάδων σε ότι αφορά στο θέμα της Παλαιστίνης. Είναι αρκετή η Ισραηλινή ταυτότητα να τους ενώσει;

Μια μέρα πριν είχα ακούσει ξανά τον Hewstone να λέει πως όσο και να πελεκάς την υπερκείμενη ταυτότητα, οι επιμέρους ταυτότητες πρέπει να διατηρούνται. Όσο συνενωτικός κι αν είναι ο ρόλος της υπερ-ταυτότητας δεν παύει από το να απειλεί την υπο-ταυτότητα και ό,τι αυτή συνεπάγει.

Μετά επήα εντελώς τυχαία σε ομιλία που είχε ως τίτλο Ιστορία, Μνήμη, και Ταυτότητα στην ταινία Πολίτικη Κουζίνα. Ήταν πολλά καλλιτεχνική η ανάλυση. Είχε και αποσπάσματα από γαλλική βιβλιογραφία που έμειναν αμετάφραστα. Εχάσαν' μας εμάς τους μη γαλλόφωνους. Κι εγώ έχασα την ευκαιρία μου να βρω ακόμα ένα κομμάτι του puzzle "ταυτότητα". Πάντως είδα ξανά κομμάτια από την ταινία και θυμήθηκα πόσο εύκολα μπήκε στην λίστα των καλύτερων ταινιών.

Έχουμε και στο τμήμα κάθε τρις τζιαι λίο τη συζήτηση για το νέο παιγνιδάκι των πειραματικών κοινωνικών ψυχολόγων. Την πολυπλοκότητα των κοινωνικών ταυτοτήτων: "..Η πολυπλοκότητα της κοινωνικής ταυτότητας αναφέρεται σε ατομικές διαφορές στον τρόπο που το κάθε άτομο αντιλαμβάνεται και αναπαριστά τις πολλαπλές του ταυτίσεις. Έχουμε λιγότερη πολυπλοκότητα όταν κάποιος αντιλαμβάνεται τις ταυτότητες που τον καθορίζουν ως αλληλεπικαλυπτόμενες (overlapping)- φανταστείτε τις σαν κύκλους που μπορεί να μην έχουν κανένα σημείο επαφής, που μπορεί να αλληλεπικαλύπτονται μερικώς ή πλήρως.." Τζιαι δώστου να σχεδιάζει η κοπελιά πάνω στο πρόχειρό μου τους κύκλους της. Εν αστείο το πόσο πολύπλοκες μπορούν να γίνουν κάποιες θεωρίες για να καταφέρουν να εξηγήσουν την...πολύπλοκη πραγματικότητα. Και που να δείτε τι γίνεται στον πάνω όροφο με τα σχέδια των νευρωνικών δικτύων που ενώνουνται ποτζεί ποδά για να αναπαραστήσουν το πως κάμνουμε συνδέσεις, το πως μαθαίνουμε...


Και είχαμε και προς το τέλος της βδομάδας την παρατήρηση της καθηγήτριας στην δική μου παρουσίαση ότι περίγραψα ως μέλη της έξω-ομάδας όσους δεν ανήκουν στην ενδο-ομάδα. Μα είπα εγώ έτσι πράμα; Εσκέφτουμουν που μέσα μου. Πολυπλοκότητα γράψε μηδέν. Συνεπώς ανεκτικότητα γράψε μηδέν. Πόμπα. Ήταν το άγχος της παρουσίασης...

Μετά τα εμπάλωσα. Της είπα ότι εξαρτάται από το συγκείμενο. Πολύ πιθανόν να ταυτιστώ ως ελληνοκύπρια ενώπιον ενός Τουρκοκυπρίου, της έλεγα, αλλά η ελληνοκυπριακή μου ταυτότητα μπαίνει στην πάντα, αν εγώ και ο τουρκοκύπριος βρεθούμε σε παρέα με άλλες εθνικότητες. Εκεί ο τουρκοκύπριος από εξω-ομάδα, γίνεται (έστω εν μέρει) έσω-ομάδα.

Ένα παιγνίδι οι ταυτότητες. Πολλά ωραίο να τις μελετάς αν έχεις ορέξεις. Εγώ δεν έχω έτσι τις έβγαλα εκτός του δικού μου ενδιαφέροντος. Όπως είπα όμως, αναπόφευκτα επανέρχονται. Και για να επιστρέψω και στον παρέα τον Ισραηλινό, διερωτώμαι πόσο εύκολα η υπερ-κείμενη ταυτότητα που σίγουρα ενώνει γίνεται πρώτα ορατή για να μπορεί και κάποιος να ταυτιστεί μαζί της και μετά προωθείται ως τέτοια. Σίγουρα υπάρχουν οι νόρμες που έρχονται από πάνω. Σίγουρα έχουμε τα σύμβολα. Υποθέτω πρέπει να υπάρχει και μια κοινή κουλτούρα, ένας κοινός τρόπος ζωής, που σίγουρα ενώνουν και μπορούν να αποτελέσουν την βάση γι αυτή την ταυτότητα. Όμως πως την αναπτύσσεις; Την αναπτύσσεις;

Ήμουν μεγάλη υπέρμαχος της Κυπριακής ταυτότητας παλιά (δες προηγούμενο ποστ). Δεν σταμάτησα να είμαι. Όμως σέβομαι τις δυσκολίες που προκύπτουν στην διαδικασία ταύτισης με την υπερκείμενη ταυτότητα. Θέλουν κάμποσο σεβασμό οι υποκείμενες ταυτότητες. Και αν δεν τον έχουν...Και αν δεν τον έχουν γράψε λάθος.

Friday 29 January 2010

Τη νύχτα που συγχύστηκα

Δύο χρόνια πριν:

"Πως κάνουμε επαναπροσέγγιση. Το απόγευμα διάβαζα περί δι-ομαδικών σχέσεων και πιο συγκεκριμένα για το πλεονέκτημα που έχουν οι διακριτές κατηγορίες κατά την ώρα της δι-ομαδικής επαφής. Η εναλλακτική πρόταση ήταν η έμφαση στην κοινή ταυτότητα και λιγότερο στις επί μέρους κατηγορίες. Εγώ συμφώνησα με το δεύτερο. Κοινή ταυτότητα. Θεώρησα πως αρμόζει περισσότερο στο δικό μας πλαίσιο, το κυπριακό, όπου οι άνθρωποι θα πρέπει κάποτε να τολμήσουν να δουν τους εαυτούς τους ως ένα. Μόνο έτσι θα έρθει η επανένωση, αν ανακτήσουμε την κυπριακότητά μας, την κυπριακή μας ταυτότητα, αυτό που μας ενώνει...



Όχι, επέμενε ο Hewstone και οι λοιποί (όπως λέμε et al.), πρέπει να γίνουν διακριτές οι διαφορές σας διαφορετικά η κάθε ομάδα θα νιώσει την απειλή της μοναδικότητάς της και θα αντισταθεί σε αυτή την δοτή υπερκατηγορία. Μα δεν είναι δοτή υπερκατηγορία θα απαντούσα. Είμαστε κύπριοι , αν το καταλαβαίναμε και το παραδεχόμασταν τότε θα είχαμε λύση. Όχι, πετάγεται και λέει η Mummendey με την δική της συνοπαρτζιά. Εσείς, οι ελληνοκύπριοι επειδή είσαστε η πλειοψηφία θεωρείτε ότι η υπερκατηγορία αντανακλά εσάς περισσότερο από τους άλλους. Σε σημείο που μπορείτε μάλιστα να πείτε “εμείς (ελληνοκύπριοι) είμαστε οι κύπριοι, μόνο εμείς”. Από την άλλη οι τουρκοκύπριοι θα παλεύουν λίγο από συνήθεια, λίγο από περηφάνια και λίγο από ανασφάλεια, να διατηρήσουν την ταυτότητά τους. Δεν ξέρω, θα ’λεγε η Mummendey, αν θα διεκδικήσουν και αυτοί όλο το μερίδιο της κυπριακότητας αλλά η πλήρης συγχώνευση μάλλον αδύνατη φαντάζει. Αδύνατη, εάν οι συγκρούσεις δεν επιλυθούν οριστικά.


Και την απάντηση ήρθε να δώσει η ψεσινή συζήτηση. Πρωταγωνιστές ο Χασάν, εγώ που το είδα και πολύ τουρκόφωνη και έσυρνα ότι ήξερα από φράσεις και λέξεις, και μια πιο ηλικιωμένη τουρκοκύπρια. “Έλα”, μου λέει ο Χασάν, “Κύπρια”. Ήταν η δεύτερη τουρκοκύπρια που γνώριζα εκείνη την νύχτα, ο πρώτος ήταν ο Mehmet. Απλός, συγκρατημένος, ευγενικός, αλλά σίγουρα όχι τόσο εγκάρδιος όσο ο Χασάν. Πάω κι εγώ κοντά να δω την...Κύπρια. “Kibrisli” (Κύπρια), λέει ο Χασάν για μένα αυτή τη φορά. Η γυναίκα με κοιτάζει. “Kibrisli, Kibrislirom” λέει ο Χασάν σαν την είδε να μην αντιδρά. “Kibrislirom” (Ελληνοκύπρια) λέω κι εγώ. Γελά ο Χασάν και επαναλαμβάνει “Kibrisli, Kibrisli” (Κύπρια σκέτο εννοούσε)…

Παρόλη την...προσπάθεια μου να δώσω στην γυναίκα απέναντι μου τον τόπο καταγωγής μου και να τονίσω με άλλα λόγια την κοινή μας ταυτότητα, αυτή είπε “sorry I don’t speak Greek”… Εγώ που ήδη ήμουν μπασμένη στο πνεύμα της...συμφιλίωσης είπα “nevermind, you speak English I speak English we have no problem to understand each other”. Καμιά απάντηση από την τουρκοκύπρια γυναίκα. Είπαν ακόμα μια δυο κουβέντες με τον Χασάν και μετά φεύγοντας η γυναίκα λέει “Iyi aksamlar” και αμέσως μετά “goodnight”. Εγώ είχα ήδη απαντήσει “Iyi aksamlar”, μπορεί να μην πρόλαβε να με ακούσει, πάντως το αγγλικό ήταν για μένα. Και το' πε και χωρίς να με κοιτάζει..

Το όλο συμβάν είχε τόσο έντονα μέσα τα διλήμματα του τί είμαστε και ποιοι είμαστε (κοινωνική ταυτότητα). Είμαι Κύπρια, αυτό λέω στους ξένους σαν με ρωτήσουν, σε κανένα δεν θα πω ελληνοκύπρια. Αλλά μεταξύ μας, οι κύπριοι, έχουμε μάθει να κάνουμε διακρίσεις. Ελληνοκύπρια, Kibrislirom. Όταν είμαστε μεταξύ μας κανένας δεν μπορεί να ενστερνιστεί τον τίτλο Κύπριος. Τι παράξενο... Και η γυναίκα μας έκανε να νιώσουμε μια από τις διαφορές μας...την γλώσσα. Ήξερε πως μπορούσε να επικοινωνήσει μαζί μου στα αγγλικά. Περιορίστηκε στο να πει όμως ότι δεν ξέρει ελληνικά. Γιατί; Πάει και η υπερκατηγορία, πάνε και οι δύο ταυτότητες, μόνο διάκριση, σκέτη διάκριση και ας ήταν εκεί ο ουμανιστής Χασάν να μιλά για κυπριοσύνη."