Τη νύχτα που συγχύστηκα

Δύο χρόνια πριν:

"Πως κάνουμε επαναπροσέγγιση. Το απόγευμα διάβαζα περί δι-ομαδικών σχέσεων και πιο συγκεκριμένα για το πλεονέκτημα που έχουν οι διακριτές κατηγορίες κατά την ώρα της δι-ομαδικής επαφής. Η εναλλακτική πρόταση ήταν η έμφαση στην κοινή ταυτότητα και λιγότερο στις επί μέρους κατηγορίες. Εγώ συμφώνησα με το δεύτερο. Κοινή ταυτότητα. Θεώρησα πως αρμόζει περισσότερο στο δικό μας πλαίσιο, το κυπριακό, όπου οι άνθρωποι θα πρέπει κάποτε να τολμήσουν να δουν τους εαυτούς τους ως ένα. Μόνο έτσι θα έρθει η επανένωση, αν ανακτήσουμε την κυπριακότητά μας, την κυπριακή μας ταυτότητα, αυτό που μας ενώνει...



Όχι, επέμενε ο Hewstone και οι λοιποί (όπως λέμε et al.), πρέπει να γίνουν διακριτές οι διαφορές σας διαφορετικά η κάθε ομάδα θα νιώσει την απειλή της μοναδικότητάς της και θα αντισταθεί σε αυτή την δοτή υπερκατηγορία. Μα δεν είναι δοτή υπερκατηγορία θα απαντούσα. Είμαστε κύπριοι , αν το καταλαβαίναμε και το παραδεχόμασταν τότε θα είχαμε λύση. Όχι, πετάγεται και λέει η Mummendey με την δική της συνοπαρτζιά. Εσείς, οι ελληνοκύπριοι επειδή είσαστε η πλειοψηφία θεωρείτε ότι η υπερκατηγορία αντανακλά εσάς περισσότερο από τους άλλους. Σε σημείο που μπορείτε μάλιστα να πείτε “εμείς (ελληνοκύπριοι) είμαστε οι κύπριοι, μόνο εμείς”. Από την άλλη οι τουρκοκύπριοι θα παλεύουν λίγο από συνήθεια, λίγο από περηφάνια και λίγο από ανασφάλεια, να διατηρήσουν την ταυτότητά τους. Δεν ξέρω, θα ’λεγε η Mummendey, αν θα διεκδικήσουν και αυτοί όλο το μερίδιο της κυπριακότητας αλλά η πλήρης συγχώνευση μάλλον αδύνατη φαντάζει. Αδύνατη, εάν οι συγκρούσεις δεν επιλυθούν οριστικά.


Και την απάντηση ήρθε να δώσει η ψεσινή συζήτηση. Πρωταγωνιστές ο Χασάν, εγώ που το είδα και πολύ τουρκόφωνη και έσυρνα ότι ήξερα από φράσεις και λέξεις, και μια πιο ηλικιωμένη τουρκοκύπρια. “Έλα”, μου λέει ο Χασάν, “Κύπρια”. Ήταν η δεύτερη τουρκοκύπρια που γνώριζα εκείνη την νύχτα, ο πρώτος ήταν ο Mehmet. Απλός, συγκρατημένος, ευγενικός, αλλά σίγουρα όχι τόσο εγκάρδιος όσο ο Χασάν. Πάω κι εγώ κοντά να δω την...Κύπρια. “Kibrisli” (Κύπρια), λέει ο Χασάν για μένα αυτή τη φορά. Η γυναίκα με κοιτάζει. “Kibrisli, Kibrislirom” λέει ο Χασάν σαν την είδε να μην αντιδρά. “Kibrislirom” (Ελληνοκύπρια) λέω κι εγώ. Γελά ο Χασάν και επαναλαμβάνει “Kibrisli, Kibrisli” (Κύπρια σκέτο εννοούσε)…

Παρόλη την...προσπάθεια μου να δώσω στην γυναίκα απέναντι μου τον τόπο καταγωγής μου και να τονίσω με άλλα λόγια την κοινή μας ταυτότητα, αυτή είπε “sorry I don’t speak Greek”… Εγώ που ήδη ήμουν μπασμένη στο πνεύμα της...συμφιλίωσης είπα “nevermind, you speak English I speak English we have no problem to understand each other”. Καμιά απάντηση από την τουρκοκύπρια γυναίκα. Είπαν ακόμα μια δυο κουβέντες με τον Χασάν και μετά φεύγοντας η γυναίκα λέει “Iyi aksamlar” και αμέσως μετά “goodnight”. Εγώ είχα ήδη απαντήσει “Iyi aksamlar”, μπορεί να μην πρόλαβε να με ακούσει, πάντως το αγγλικό ήταν για μένα. Και το' πε και χωρίς να με κοιτάζει..

Το όλο συμβάν είχε τόσο έντονα μέσα τα διλήμματα του τί είμαστε και ποιοι είμαστε (κοινωνική ταυτότητα). Είμαι Κύπρια, αυτό λέω στους ξένους σαν με ρωτήσουν, σε κανένα δεν θα πω ελληνοκύπρια. Αλλά μεταξύ μας, οι κύπριοι, έχουμε μάθει να κάνουμε διακρίσεις. Ελληνοκύπρια, Kibrislirom. Όταν είμαστε μεταξύ μας κανένας δεν μπορεί να ενστερνιστεί τον τίτλο Κύπριος. Τι παράξενο... Και η γυναίκα μας έκανε να νιώσουμε μια από τις διαφορές μας...την γλώσσα. Ήξερε πως μπορούσε να επικοινωνήσει μαζί μου στα αγγλικά. Περιορίστηκε στο να πει όμως ότι δεν ξέρει ελληνικά. Γιατί; Πάει και η υπερκατηγορία, πάνε και οι δύο ταυτότητες, μόνο διάκριση, σκέτη διάκριση και ας ήταν εκεί ο ουμανιστής Χασάν να μιλά για κυπριοσύνη."